100 dagen Trump

 

Nieuw record

De Amerikaanse president Trump heeft opnieuw uitgehaald naar rechters en de voorzitter van de Amerikaanse Centrale Bank, Jerome Powell. Dat deed hij gisteren op een bijeenkomst in de buurt van Detroit, Michigan, ter gelegenheid van de eerste honderd dagen van zijn presidentschap.

Trump beloofde opnieuw "Amerika weer groots te maken" en noemde zijn eerste honderd dagen de succesvolste ooit uit de Amerikaanse geschiedenis. "We zijn nog maar net begonnen, je hebt nog niets gezien. Het begint net."

Uit meerdere peilingen, inclusief die van het rechtse Fox News, blijkt echter dat de meeste Amerikanen allesbehalve enthousiast zijn over het begin van Trumps tweede termijn. De polls over zijn 'job approval rating' laten allemaal ongeveer hetzelfde beeld zien: zo'n 42 procent heeft vertrouwen in het beleid van Trump, iets meer dan 50 procent heeft dat absoluut niet. Daarmee is hij nu zelfs minder populair bij de kiezers dan na de eerste honderd dagen van zijn eerste termijn. Ook zijn het de laagste peilingscijfers van een presidential job approval rating ooit, waarmee hij zijn eigen record uit 2017 verbrak.

 

Donald Trump gisteren in Detroit, Michigan.

Onbetrouwbare peilingen

De vrees voor een recessie begint steeds grotere vormen aan te nemen in de Verenigde Staten. De Amerikaanse economie is in het eerste kwartaal van 2025 0,3 procent gekrompen. Dat blijkt uit cijfers die het Amerikaanse ministerie van Economische Zaken vandaag heeft vrijgegeven. De krimp komt compleet onverwacht aangezien economen, volgens een peiling van Dow Jones, een kleine groei van 0,4 procent hadden verwacht.*1

Donald Trump trekt regelmatig de betrouwbaarheid van peilingen in twijfel als de uitkomsten hem niet bevallen. Hij wijst er dan op dat veel peilingen ernaast zaten in de laatste fase van de presidentsverkiezingen, toen hij Kamala Harris versloeg. In zekere zin heeft hij gelijk, dat bewijst ook de peiling van Dow Jones (alle peilingen hebben een foutmarge), al vallen deze keer de feitelijke cijfers absoluut niet in zijn voordeel uit.

Dat de Amerikaanse economie gekrompen is ligt niet aan zijn importheffingen maar aan het slechte beleid van zijn voorganger Joe Biden, verklaarde Trump. Met die beschuldiging ging hij volledig voorbij aan het feit dat in Bidens laatste kwartaal, van oktober tot december 2024, de economie nog een groei van 2,6 procent doormaakte. Sowie deed de Amerikaanse economie het erg goed tijdens Bidens regeringsperiode. Ook de eerste 20 dagen van 2025 maakten daar nog deel van uit, hetgeen impliceert dat het Donald Trump gelukt is om in 70 dagen tijd de bloeiende economie van zijn land in de rode cijfers te doen belanden. Een prestatie van ongekende historische proporties die enkel en alleen aan de genialiteit van zijn persoon valt toe te schrijven. En dit is zelfs nog maar het begin, heeft hij gisteren beloofd.

©Huub Drenth

Honderd dagen Trump.

 

*1 Zie ook mijn post van 7 april jl.

 

Koning Donald J. Trump

 

 

Ari Melber on the effects of Trump's economic actions.

 

Van absoluut naar constitutioneel

'Droit divin' is een Franse term die 'goddelijk recht' betekent. Het verwijst naar de opvatting dat koningen hun autoriteit rechtstreeks van God ontvangen. De koninklijke macht werd beschouwd als absoluut en onaantastbaar, aangezien deze rechtstreeks door God aan de heerser werd verleend. Het was een visie die als het ware de 'theologische' basis vormde voor de absolute monarchie, waarvan de essentie was dat de vorst de volledige macht in handen had en alleen aan God verantwoording hoefde af te leggen. Dus niet aan andere stervelingen, laat staan aan een parlement. Deze specifieke politieke constellatie was, behalve in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, gangbaar in heel Europa, en dan hebben we het met name over de periode vanaf het begin van de Renaissance tot aan het einde van de achttiende eeuw.

Door invloeden van de Verlichting en de Franse Revolutie - het droit divin sneuvelde in 1793 op het schavot van de guillotine - kwam er in Europa geleidelijk een andere invulling van het koningschap tot stand. De theologische onderbouwing werd ingeruild voor een grondwet en monarchieën werden 'constitutioneel'. Dat had onder andere te maken met de opkomst van de burgerij en ontwikkelingen op het vlak van wetenschap en technologie. Een belangrijke historische markering in dat proces vormde de uit 1776 stammende Onafhankelijkheidsverklaring van de Verenigde Staten waarin uitdrukkelijk gesteld werd dat 'all men are created equal'. Met andere woorden: van het erfelijke en absolute koningschap had Amerika, na de vrijmaking van de Britse kroon, voorgoed afscheid genomen. Waar voor de volledigheid nog aan toegevoegd dient te worden dat dit 'universele' gelijkheidsbeginsel niet voor slaven en indianen gold. En evenmin voor vrouwen.

Pennsylvania State House, July 4, 1776.
 

Van democratisch naar autocratisch

In Europa zijn er inmiddels nog slechts een handvol monarchieën. In de landen waar deze regeringsvorm nog wel voorkomt speelt de vorst of vorstin geen (politieke) rol van betekenis meer. In het land van Thomas Jefferson en George Washington is sinds een paar maanden echter van een volledig omgekeerde ontwikkeling sprake, daar is iemand aan de macht gekomen die zichzelf als een absoluut monarch beschouwt. Donald Trump doet wat hij wil en trekt zich van niemand iets aan, en dat hoeft hij ook niet met politieke opponenten zonder macht en een entourage die grotendeels uit jaknikkers en hielenlikkers bestaat. Veel zogeheten 'evangelicals' hebben op hem gestemd en bovendien heeft hij, in de aanloop naar de verkiezingen van vorig jaar, op miraculeuze wijze een aanslag op zijn leven overleefd, met andere woorden: hij zit daar omdat God het wil.*1 En dat gelooft hij duidelijk zelf ook want vanaf de eerste dag van zijn ambtstermijn heeft hij zich op het 'droit divin' beroepen: "I was saved by God to make America great again," zei hij letterlijk toen hij in januari als president werd ingezworen.

Vorige week heeft koning Donald J. Trump, zonder enige vorm van ruggespraak met de Senaat en het Huis van Afgevaardigden, zo'n beetje de hele wereld opgezadeld met hogere importheffingen. Met name Aziatische landen kregen ervan langs, alleen Rusland en Noord-Korea bleven gevrijwaard van deze agressieve maatregelen. Sindsdien zijn overal de aandelenkoersen in een duikvlucht beland en is ook de olieprijs lang niet meer wat hij was. Als dit zo doorgaat ligt er mogelijk een wereldwijde economische recessie in het verschiet, op den duur misschien zelfs een crisissituatie zoals die in de jaren dertig bestond (zie video).

Tot de grootste verliezers zullen vrijwel zeker ook de Amerikanen zelf gaan behoren, maar dat heeft een aanzienlijk deel van Trumps aanhang kennelijk nog steeds niet door, en dan doel ik met name op de 'evangelicals', dus op de fundamentalistische christenen die voornamelijk uit conservatief-ethische overwegingen op hem hebben gestemd. De extreem narcistische en immorele populist wist hen te paaien met beloften op het vlak van onder meer abortus en de genderproblematiek. Terwijl de prijzen stijgen en pensioenen verdampen blijven zij in hem nog steeds de door God gezonden redder der christelijke waarden zien, volkomen blind voor het feit dat hij met zijn waanzinnige acties de wereldeconomie, en bijgevolg ook de levensstandaard van heel veel mensen, naar de filistijnen aan het helpen is. Ik ben dan ook zeer benieuwd naar hun reacties als ze eenmaal beginnen te beseffen dat de vele door Donald Trump veroorzaakte plagen ook hen zullen gaan treffen.*2

©Huub Drenth

 Lodewijk XIV in Versailles.

*1 De evangelicals vormen samen ongeveer 25 procent van de Amerikaanse bevolking. Aan deze religieuze groeperingen - evangelicalisme is net zoals protestantisme een verzamelwoord - heb ik in mijn post van 5 november 2024 ook al aandacht besteed. Voor alle duidelijkheid: niet iedere evangelical heeft op Trump gestemd, wel het overgrote deel van hen (80 procent van de blanke evangelicals, bijvoorbeeld). Ga voor meer details over deze groep naar Wikipedia. 

*2 Op woensdag 2 april kondigde Donald Trump zijn wereldwijde, vaak extreem hoge, importheffingen af en op woensdag 9 april (dat was gisteren) trok hij ze weer in. Voor alle landen geldt (voorlopig) nog 'slechts' een tariff van 10 procent. Met uitzondering van China - goederen uit dat land kregen uiteindelijk een heffing van 125 procent opgelegd (later vandaag werd het zelfs 145 procent) - waardoor de handel van China met de VS waarschijnlijk volledig komt stil te liggen. Ongetwijfeld zullen er op korte termijn vanuit Peking zware tegenmaatregelen volgen, de onrust op de financiële markten is dus nog lang niet voorbij.