Ba, lily wean!

 

 

The Great Silkie of Sule Skerry

An eartly nourris sits and sings, 

And aye she sings, Ba, lily wean! **

Little ken I my bairnis father,

Far less the land that he staps in.

 

Then ane arose at her bed-fit, 

An a grumly guest I'm sure was he:

'Here am I, thy bairnis father,

Although that I be not comelie.

 

'I am a man, upo the lan,  

An I am a silkie in the sea;

And when I'm far and far frae lan, 

My dwelling is in Sule Skerrie.'

 

'It was na weel,' quo the maiden fair, 

'It was na weel, indeed,' quo she, 

'That the Great Silkie of Sule Skerrie

Suld hae come and aught a bairn to me.'

 

Now he has taen a purse of goud, 

And he has pat it upo her knee,

Sayin, Gie to me my little young son, 

An tak thee up thy nourris-fee.

 

An it sall come to pass on a simmer's day, 

When the sin shines het on evera stane,

That I will tak my little young son,

An teach him for to swim the faem.

An thu sail marry a proud gunner,
An a proud gunner I'm sure he'll be,
An the very first schot that ere he schoots,
He'll schoot baith my young son and me.

 

 

Norn en Scots

Een vrouw met een baby klaagt dat ze de vader van haar kind niet kent en dat ze evenmin weet waar hij woont. Vervolgens staat er opeens een persoon aan het voeteneind van haar bed die haar vertelt dat hij de vader is. Het is een silkie, iemand die van gedaante kan veranderen; op land is hij een man en in zee neemt hij de vorm van een zeehond aan. Hij leeft op een verafgelegen eiland dat Sule Skerry heet. De silkie geeft haar een buidel met goud, neemt de baby van haar over en voorspelt op de valreep ook nog dat ze met een jager gaat trouwen die met zijn geweer zowel hem als hun kind zal doden.*1

Het lied werd, in deze vorm, gezongen op de Shetlandeilanden en is daar omstreeks 1850 opgetekend door een zekere captain F. W. L. Thomas. Op de Orkney-eilanden bestond ook een versie van het lied, zij het met een dubbel aantal strofen. Op beide eilandengroepen werd vele honderden jaren Norn, een taal die afstamt van het Oud-Noors van de Vikingen, gesproken maar in de negentiende eeuw komt hier definitief een einde aan. Vanaf dan wordt er op de eilanden enkel nog in een variant van het Engels, die als Scots bekend staat, met elkaar gecommuniceerd.

 

Scots en Gaelic

Het Shetland Scots is een dialect dat weliswaar verwant is aan het Scots zoals dat in het oosten en zuiden van Schotland wordt gesproken, maar dat daarnaast z'n woordenschat deels aan het Oud-Noors ontleent.*2 Hetgeen, weliswaar in iets minder mate, ook van toepassing is op het dialect van de Orkneyeilanden. In de, door captain Thomas opgetekende, Shetlandse versie van The Great Silkie of Sule Skerry zijn die invloeden her en der nog duidelijk herkenbaar.

Het Scots hoort bij de West-Germaanse talen en is dus niet verwant aan het Scottish Gaelic (Schots Keltisch) dat met name in het uiterste westen van Schotland nog veel sprekers kent. Aangezien het Shetland Scots een dialect is dat gesproken wordt door een relatief kleine groep verliest het tegenwoordig steeds meer terrein aan het Scots dat op het vasteland gangbaar is. Voor het Orkney Scots geldt dit nog sterker. Verreweg de meeste bewoners van beide eilandengroepen zijn afstammelingen van de Vikingen, maar uit hun taal zal dat binnen afzienbare tijd waarschijnlijk niet meer af te leiden zijn.

In de video wordt het lied over de silkie van Sule Skerry gezongen door de Engelse folkgroep The Unthanks, met als gast de Ierse zangeres Julie Fowlis die een bijdrage in het Gaelic levert. The Unthanks zijn afkomstig uit het uiterste noordoosten van Engeland, niet ver van de grens met Schotland, waarschijnlijk spreken zij van huis uit dus ook een soort Scots. Of iets wat er enigszins op lijkt, althans.*3 Ze hebben de door captain Thomas opgetekende tekst her en der wat 'aangepast' (ontdaan van oud-Noorse invloeden) waardoor de song ook voor een tegenwoordig publiek nog steeds toegankelijk is.*4


©Huub Drenth

Vrouwelijke silkie.

 

** Ba, lily wean = huil maar, lief kind.

*1 About Silkies (Wikipedia).
*2 History of the Shetland dialect.
*3 The Unthanks (Wikipedia).
*4  The lyrics as sung by The Unthanks.

Joost Klein och Melodifestivalen

Falskt anklagad

Fotografen som blev utsatt för Joost Klein bakom scenen på Eurovision överklagar inte.*1 I ett uttalande säger hon att våld inte borde accepteras under några omständigheter men att hon vill gå vidare med sitt liv. "Min klient vill fokusera på sitt psykiska välmående," säger hennes advokat Kristoffer Ståhl.

Joost Kleins agerande mot en kvinnlig fotograf bakom scenen på Eurovision Song Contest fick honom diskvalificerad från tävlingen. Det resulterade i en polisanmälan men i mitten av augusti meddelade åklagaren att förundersökningen mot den nederländska artisten läggs ner.

Nu har den utsatta fotografen bestämt sig för att inte begära överprövning av åklagarens beslut, det meddelar hon via sin advokat Kristoffer Ståhl. "Min klient hyser inga agg mot herr Klein. Hon anser att våld inte borde vara acceptabelt någonstans, oavsett adrenalin eller upprörda känslor," säger Ståhl.

Det var dagen efter den andra seminfinalen som Joost Klein inte dök upp på ett första genrep inför finalen. Han anklagades för att ha betett sig våldsamt mot en Eurovision-medarbetare bakom scenen. Händelsen polisanmäldes och Eurovision-arrangören EBU diskvalificerade Klein med motiveringen att han brutit mot tävlingens uppförandekod.


Källa: Aftonbladet, 4 september 2024.

Joost K.

 

*1 On 11 December 2023, Dutch broadcaster AVROTROS announced that Joost Klein had been selected as the Dutch representative for the Eurovision Song Contest, which was going to take place in Malmö, Sweden, in May 2024. The whole of Europe expected Klein, after having qualified in the semi-final on 9 May with his song "Europapa", to perform in the final, two days later. On the day of the final, however, the European Broadcasting Union (EBU) announced that Klein had been disqualified from further partaking in the contest, due to an "incident".

According to AVROTROS Joost Klein, immediately after his semi-final performance, was filmed against his will by a Swedish camerawoman and on the spot had objected to what she was doing. The woman alleged that Klein had reacted to the recording by making a "threatening move" towards her. The details of the altercation are unclear, but the Swedish police said they would investigate whether criminal threats had been made. Klein refused to talk to the media about the incident but denied the accusation through his lawyer.

On 12 August, the Swedish public prosecutor's office announced that the case against Joost Klein was closed because it could not be proven that he "was capable of causing serious fear or that [he] had such an intention". On 3 september 2024 the woman's lawyer announced that his client would not appeal against the decision.

By the way: the current executive supervisor of the Eurovision Song Contest, a representative of the EBU who is also in charge of the rules of the contest, is Swedish TV producer Martin Österdahl. Probably the EBU Executive Board, because of Österdahls disproportionate and quite opportunistic decision to disqualify Joost Klein from the contest in May 2024, now will try to get rid of him as soon as possible.

Sources: Wikipedia and Aftonbladet.

 

Tsar Bomba

 

Al sinds eind jaren veertig van de vorige eeuw beschikt Rusland, dat toen nog deel uitmaakte van de Sovjet-Unie, over kernwapens. In totaal zijn dat er inmiddels 5977, die onderverdeeld kunnen worden in twee categorieën: strategische en tactische. Strategische kernwapens zijn voor het grootste deel op land gestationeerd, maar ze kunnen ook vanaf onderzeeërs en bommenwerpers worden gelanceerd. Wereldsteden kunnen er compleet door worden weggevaagd. Tactische kernwapens zijn bedoeld om op het slagveld te gebruiken en worden in de regel door straaljagers afgevuurd. De tactische zijn weliswaar veel kleiner dan de strategische, maar nog altijd erg dodelijk. Ze zijn vergelijkbaar met de atoombom die op Hiroshima viel en die in één klap 78.000 doden veroorzaakte. Een paar maanden later was dat cijfer al opgelopen tot 140.000.

Vladimir Putin dreigt voortdurend met de inzet van tactische kernwapens in Oekraïne als de overwinning niet op een andere manier behaald kan worden.*1 Ook waarschuwt hij regelmatig voor het uitbreken van de Derde Wereldoorlog als het Westen Oekraïne militair blijft steunen. Hoe megalomaan de Russen altijd al op het gebied van atoomwapens zijn geweest blijkt wel uit de door hen, begin jaren zestig, gefabriceerde waterstofbom met de codenaam AN602 die later bekend zou komen te staan als de 'Tsar Bomba'. HD

Nova Zembla

De Tsar Bomba werd in 1961 tot ontploffing gebracht, met de bedoeling om het Westen te laten zien waartoe de toenmalige Sovjet-Unie op nucleair gebied in staat was. De naam betekent Keizer der Bommen en dat zegt eigenlijk al genoeg want tot op heden is het de krachtigste, door mensen veroorzaakte, nucleaire explosie die ooit heeft plaatsgevonden. Lang was daarover maar weinig bekend bij het grote publiek, aangezien pas in 2020 door de Russen beelden van de kernproef werden vrijgegeven.

De proef vond op 30 oktober 1961 plaats boven Nova Zembla, een archipel die gelegen is in het oostelijk deel van de Barentszzee. De eilandengroep maakt ook deel uit van de Nederlandse geschiedenis vanwege de beroemde overwintering, in 1596, door zeevaarder Willem Barentsz en zijn bemanning op het Noordereiland.*2 Een omgebouwde Toepolev-bommenwerper dropte de 27 ton wegende waterstofbom op iets meer dan tien kilometer meter hoogte boven de gekozen locatie. De bom hing aan een enorme parachute die de val vertraagde. Dat was nodig om de bemanning van de Toepolev, en ook de militaire filmploeg in een tweede vliegtuig, voldoende tijd te geven om uit de kernproefzone weg te kunnen komen.

 

 

Tot in Finland

Toen de vliegtuigen zich op ongeveer 45 kilometer afstand van het neerdalende projectiel bevonden volgde de detonatie. Tsar Bomba zweefde toen inmiddels op iets minder dan vier kilometer meter hoogte. De explosie had een kracht van 50 megaton, tien keer meer dan de kracht van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki samen.*3

De paddestoelwolk bereikte een hoogte van bijna 65 kilometer en ging dwars door het arctische wolkendek heen. Tot in Finland was de gigantische paddestoel zichtbaar en ook veroorzaakte de drukgolf er op een aantal plaatsen glasschade. Van een stad als Parijs zou vrijwel niets overgebleven zijn. De hitte van de explosie was zo groot dat deze op een afstand van honderd kilometer derdegraads brandwonden had kunnen veroorzaken.

Het Sovjet-leger had ook op de grond camera’s geplaatst om de kernproef te filmen. In 2020 werden de filmbeelden eindelijk vrijgegeven en verwerkt in een documentaire over de Russische atoomindustrie die op dat moment 75 jaar bestond.


©Huub Drenth

 

*1 Zie ook mijn post van 6 juni 2024, getiteld Een atoombom op Rotterdam.

*2 Ik raakte op de hoogte van het bestaan van de Tsar Bomba door het lezen van het boek Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost. Hierin geeft schrijver Donald Niedekker, op zeer poëtische wijze, gestalte aan een fictief lid van de expeditie van Willem Barentsz (in 1596/97) welke tot doel had om de noordoostelijke doorvaart naar Oost-Azië te vinden. Deze Bartolomeo lag eeuwenlang begraven in de bevroren grond van Nova Zembla maar komt door de opwarming van het klimaat weer tot leven.

*3 Ga naar Wikipedia voor meer informatie over de Tsar Bomba.

Nere på djupet

Jag ville mötas nånstans nere på djupet
Jag har varit där förut och jag är inte rädd
Dina ögon ändrar färg i ljuset
Men dom kan titta nu, jag är beredd

Melissa Horn (Stockholm, 1987) is een Zweedse zangeres die voornamelijk in haar eigen taal zingt. Haar songteksten schrijft ze zelf - meestal gaan ze over worstelingen op het vlak van de liefde - en haar melodramatische intonatie doet een beetje aan die van Greta Thunberg denken. Ik moet eerlijk bekennen dat ik haar pas gisteren ontdekte, en dat terwijl ze in 2008 al haar eerste album, Långa Nätter, uitbracht. In een nostalgische bui was ik op zoek naar iets wat ik het 'typische Zweedse gevoel' noem en dat vond ik dus bij haar. Ik kan niet uitleggen wat dat gevoel precies is maar als je goed naar de klanken van haar song Lät du henne komma närmre luistert, en naar de beelden kijkt, kom je een paar belangrijke ingrediënten ervan tegen. Dat geldt althans voor mij.


©Huub Drenth

 

Melissa Horn

 

 

Midzomer 2023

  

 

Tror du at klimaendringer er ekte?

Deze vraag kwam ik 12 juni jl. tegen op Quora. Iemand in Noorwegen betwijfelt kennelijk of er echt sprake is van klimaatverandering. Waarschijnlijk is dat een jong persoon want iemand van mijn leeftijd hoeft die vraag absoluut niet te stellen. In de winter van 1963 heb ik met eigen ogen auto's op de bevroren IJssel (bij Kampen) zien rijden, iets wat tegenwoordig volstrekt onvoorstelbaar is. Na een kletsnat voorjaar hebben we de afgelopen zes weken in Nederland een zeer heftige droogteperiode meegemaakt, want al die tijd regende het vrijwel nergens. En dan heb ik het nog niet eens over de hittegolf die we net achter de rug hebben. Overal is het inmiddels kurkdroog, hetgeen weinig goeds belooft voor deze zomer.

Dus of de klimaatverandering echt is? Magnus Itland (60), ook een Noor geeft op die vraag antwoord door uit te leggen wat er zoal tijdens zijn leven in het Noorse landschap veranderd is.

Ik ben 60 jaar oud. Het is moeilijk om niet te geloven wat je met je eigen ogen hebt gezien. Als je die kans niet hebt gehad kun je de bergen ingaan, of het noorden van het land bezoeken, en dan kun je zien dat op plekken waar voorheen alleen kruipberk en een paar struikjes te zien waren nu jong bos groeit. Vergelijk dit eens met een gewoon bos, waar een grote variëteit van jonge en oude bomen te vinden is en waar je, op plekken waar weinig gekapt is, struiken en boompjes kunt zien opschieten tussen de stronken en stevige wortels van oude bomen. Als je zulke wortels in de bergen wilt tegenkomen moet je naar duizend jaar oude veenmoerassen toegaan, waar ze soms in bewaard gebleven zijn. Want het is niet de eerste keer dat het zo warm is in ons land. In de Vikingtijd en de middeleeuwen was het klimaat ook zacht, dus ongeveer zoals nu het geval is. Als degenen die nu jong zijn net zo lang leven als ik, is het mogelijk dat ze nog veel grotere veranderingen zullen meemaken dan die waar momenteel sprake van is. Leg daarom je smartphone wat vaker weg en kijk dan eens goed om je heen, dat kan je van pas komen als je een stuk ouder bent en iemand je er vragen over stelt.

 

©Huub Drenth

 

Schilderij: Mu Pan.
Wandschildering: Ragnar Persson.
Vertaling tekst: Huub Drenth.

Trøllabundin eri eg ~ eri eg
Galdramaður festi meg ~ festi meg

Trøllabundin djúpt í míni sál ~ í míni sál
Í hjartanum logar brennandi bál ~ brennandi bál

Betoverd ben ik ~ ben ik
De tovenaar behekste mij ~ behekste mij
Betoverd, diep in mijn ziel ~ in mijn ziel
In 't hart laait een brandend vuur ~ brandend vuur

Trøllabundin

Trøllabundin eri eg eri eg

Galdramaður festi meg festi meg

Trøllabundin djúpt í míni sál í míni sál

Í hjartanum logar brennandi bál brennandi bál

 

Trøllabundin eri eg eri eg

Galdramaður festi meg festi meg

Trøllabundin inn í hjartarót í hjartarót

Eyga mítt festist har ið galdramaðurin stóð

https://lyricstranslate.com

Trøllabundin eri eg eri eg

Galdramaður festi meg festi meg

Trøllabundin inn í hjartarót í hjartarót

Eyga mítt festist har ið galdramaðurin stóð

https://lyricstranslate.com

Trøllabundin eri eg eri eg

Galdramaður festi meg festi meg

Trøllabundin inn í hjartarót í hjartarót

Eyga mítt festist har ið galdramaðurin stóð

https://lyricstranslate.com

Trøllabundin

Trøllabundin eri eg eri eg

Galdramaður festi meg festi meg

Trøllabundin djúpt í míni sál í míni sál

Í hjartanum logar brennandi bál brennandi bál

 

Trøllabundin eri eg eri eg

Galdramaður festi meg festi meg

Trøllabundin inn í hjartarót í hjartarót

Eyga mítt festist har ið galdramaðurin stóð

 

Ingediend door TrampGuy op 2012-07-25

Laatst bewerkt door Geheiligt op 2019-07-01

Vertaling

https://lyricstranslate.com/nl/trollabundin-betoverd.html

 

Eivør Pálsdóttir

Sinds een jaar of vijf ben ik een grote fan van de Faeröerse zangeres en songwriter Eivør Pálsdóttir (Syðrugøta, 21 juli 1983), beter bekend als Eivør. Ze heeft niet alleen een heel bijzondere stem maar is ook nog eens ontzettend intelligent. Behalve Faröers spreekt ze vloeiend IJslands, Noors, Deens en Engels en het zou me niet verbazen als ook Zweeds nog in dat rijtje thuishoort. Als ze Noors of Deens spreekt kan ik haar redelijk goed verstaan, ook dat is vermeldenswaard want bij de native speakers van die talen is dat namelijk meestal niet het geval.

Als je de song Trøllabundin van Eivør voor het eerst hoort denk je meteen dat je te maken hebt met een tekst die al minstens duizend jaar oud is en dus stamt uit de tijd van de Vikingen. Met andere woorden: uit een tijdperk waarin seiðr, het bedrijven van magie en het doen van voorspellingen, en galðrar, het uitspreken of zingen van toverformules, nog rode draden vormden in het leven (van dat deel) van de bewoners van het hoge Noorden. In een interview dat ze in 2021 aan een Noors radiostation gaf maakte Eivør echter duidelijk dat er van middeleeuwse oorsprong geen enkele sprake is, het lied 'kwam spontaan in haar op' toen ze een jaar of twintig was, op een avond dat ze er mentaal compleet doorheen zat. Ze woonde op dat moment in Reykjavik, waar ze een muziekopleiding volgde.

Bij nader inzien zou het dus net zo goed een lied kunnen zijn waarin een situatie van 'op slag verliefd worden' bezongen wordt, verpakt in een quasi-oeroude stijlvorm. Waar ik nog aan toe wil voegen dat magie bij de Vikingen in het algemeen niet door mannen - het woord 'galdramaður' in Eivørs lied betekent letterlijk 'bezweringenman' - bedreven werd, het waren vrijwel altijd vrouwen die zich ermee bezighielden, de zogeheten völva's en spákona's. Mannen die zich eraan waagden werden als 'onmannelijk' en 'verwijfd', als argr, beschouwd en dat plaatste hen binnen die uitermate op 'mannelijke eer' gerichte samenleving - waarin vrouwen overigens ook heel goed hun mannetje wisten te staan - in een zeer kwetsbare positie.

 

Faeröerse postzegel met daarop een völva.

 

De poolcirkel

Als je goed luistert naar Trøllabundin kun je horen dat Eivør gedurende haar studietijd in Reykjavik sowieso nogal aan het experimenteren was. Kennelijk was ze zeer geïnteresseerd in de muziekstijlen en geloofssystemen van andere etnische groepen rond de poolcirkel want er vallen duidelijk invloeden van de Inuit, de Sámi en de Evenki (Toengoezen) in haar manier van zingen te bespeuren. Ook de prominente rol van de grote platte trommel in haar optreden, het slaginstrument dat in de rituelen van veel arctische culturen een belangrijke plek innam, vormt daarvoor een aanwijzing; op het ritme ervan 'reden' sjamanen immers naar de geestenwereld. Het valt dus ook niet helemaal uit te sluiten dat er op die bewuste avond in Reykjavik sprake van een soort 'spirituele doorbraak' bij haar is geweest.*1

Op YouTube zijn een groot aantal opnames van Trøllabundin te vinden. Allemaal nogal verschillend, hetgeen kenmerkend is voor iemand met een creatieve en avontuurlijke inslag. Aanvankelijk zong Eivør vooral oude Faeröerse folksongs en ballades maar later breidde ze haar repertoire uit met tal van andere genres, waaronder ook rock, jazz en klassiek. In dat opzicht lijkt ze sterk op de Tuvaanse Sainkho Namtchylak en de Sámische Mari Boine, beiden eveneens zangeressen met een 'traditionele' achtergrond, die in hun carrière een soortgelijke muzikale ontwikkeling doormaakten.

 

Levensdraden

Een groot deel van Eivørs liederen zijn eigen composities, al covert ze ook geregeld nummers van andere artiesten. Inmiddels heeft ze alle belangrijke muziekprijzen in het Scandinavisch taalgebied gewonnen. Wereldwijde bekendheid kreeg ze doordat ze in 2015, samen met de sympathieke Schotse componist John Lunn, de soundtrack voor de Netflix-serie The Last Kingdom maakte. In het YouTube-filmpje hieronder brengt ze samen met hem het lied Lívstræðrir (Levensdraden) uit die productie ten gehore. Een titel die onmiskenbaar verwijst naar het lot zoals dat, volgens de Noordse mythologie, voor ieder mens bij de geboorte geweven wordt door drie nornen of schikgodinnen. Deze drie zussen staan symbool voor verleden, heden en toekomst en houden verblijf bij de wortels van de wereldboom Yggdrasil.

©Huub Drenth

*1 Het was allang bekend dat de Germaanse cultuur veel sjamanistische elementen kende, zelfs de Romeinen schreven daar al over. Een goed voorbeeld hiervan is de Scandinavische god Óðinn (Odin), die vaak gerelateerd wordt aan het sjamanistische vermogen om in trance verre reizen te maken en van gedaante (en geslacht) te veranderen. In zijn veelgeprezen dissertatie The Viking Way, Religion and War in Late Iron Age Scandinavia (herziene versie, Oxford 2019, pag. 271) betoogt Neil Price, hoogleraar in de archeologie aan de universiteit van Uppsala, dat seiðr een vorm van magie is die moeiteloos ondergebracht kan worden in de categorie van sjamanisme zoals die door de andere bewoners van de arctische en subarctische gebieden bedreven werd, ook al was de agrarische en maritieme levenswijze van de Vikingen totaal anders dan de manier waarop de nomadische jagers- en herdersvolken in de taiga en toendra, en verspreid langs de kusten van de ijszee, leefden. De Sámi, woonachtig in het noorden van Fennoscandinavië, maakten vanzelfsprekend ook deel uit van die groep. Waarbij nog opgemerkt dient te worden dat de völva's van de Vikingen, als enigen, niet een 'magische trommel' gebruikten om contact met de geestenwereld te maken, terwijl ze van het bestaan en de toepassingen ervan, door de vele banden die er bestonden tussen de Vikingen en de Sámi, wel op de hoogte waren. 

eheiligt op 2019-07-01

Vertaling

https://lyricstranslate.com/nl/trollabundin-betoverd.html

Óðinn

Flaer Smin - Alone in the Dark

Als een uitgespuugde vlieg

Vandaag vindt de finale van het Eurovisie Songfestival plaats. Volgens de bookmakers gaat Oekraïne met grote overmacht winnen. Dit voornamelijk vanwege 'de speciale militaire operatie' die Rusland op 24 februari jl. in dat land lanceerde, dus niet per se omdat ze de beste song hebben. De eigenlijke winnaar is dus waarschijnlijk het land dat vanavond als nummer twee eindigt.*1 Rusland zelf is niet van de partij want Vladimir Poetin is sinds de invasie in Oekraïne door de rest van Europa collectief uitgespuugd. Als een vlieg die plotseling iemands mond is binnengevlogen.

Rusland heeft hele ladingen jonge soldaten, veelal onvoorbereid en slecht uitgerust, de oorlog ingestuurd en inmiddels zijn er, volgens Oekraïne althans, al zo'n 25.000 gesneuveld. Aan het begraven of repatriëren van lijken doen de Russen tot op heden vrijwel niet, dus zwerven de zielen van veel van die door Poetin misleide onnozelaars nu over de uitgestrekte Oekraïense vlaktes, niet in staat om de weg naar huis terug te vinden want waar ze precies (in) verzeild geraakt zijn weten ze meestal niet. De meesten van hen zijn afkomstig uit het arme Siberische deel van Rusland en behoren vaak tot etnische minderheden die, tot hun cultuur door de Sovjets zwaar werd verminkt, elk hun eigen specifieke vorm van sjamanisme kenden. Het begeleiden van verdwaalde en verwarde zielen naar de geestenwereld speelde in al die tradities een zeer belangrijke rol en de sjamanen die deze taak moesten verrichten brachten zichzelf gewoonlijk in trance door een tijd ritmisch op een grote platte trommel te slaan. Pas als ze op die manier een veranderde staat van bewustzijn bewerkstelligd hadden konden ze de 'andere wereld' binnengaan.

 

Jakoetische sjamaan. *2

Flaer Smin (Svetlana Kozlova) is een etnische Russin die in Kazachstan geboren is maar die tegenwoordig in Sint-Petersburg woont. Zij maakt muziek die in de categorie 'enigmatic, new age, chillout, ambient and future garage' valt. Haar compositie Alone in the dark deed me sterk aan het trommelen van sjamanen denken en daarom heb ik het stuk opgenomen in deze post. Misschien brengen de hypnotiserende klanken de zielen van al die dolende gesneuvelde Siberische soldaten - waarvan er velen ernstige oorlogsmisdaden hebben begaan, vaak nog afschuwelijker dan die in Irpin en Bucha - alsnog op het juiste spoor.

Met Flaer Smins eigen morele inborst is trouwens helemaal niks mis. Vladimir Poetins fascistoïde, revanchistische en paranoïde ideologie is duidelijk niet aan haar besteed. Op haar Facebookpagina schreef ze meteen al op 24 februari: "I'm speaking to all my listeners and subscribers... We are against this causeless useless war... The games of power should not affect the common people... It's regrettable and terrible. What is happening today defies logical explanation to anyone... No to war... Everyone needs peace..."

©Huub Drenth

 

Flaer Smin

https://soundcloud.com/flaer-smin

https://www.facebook.com/flaersmin2

Ook interessant: https://www.youtube.com/watch?v=4b-zje5IKIw

*1 Oekraïne won inderdaad. UK werd tweede, op de voet gevolg door Spanje. Nederland, met S10 (Stien den Hollander), eindigde als elfde.

*2 Het schilderij werd in 1926 vervaardigd door de Russische kunstenaar Ivan Popov, met toepassing van de grisailletechniek. Door de de vele grijstinten wordt de indruk gewekt dat de actie plaatsvindt in de nachtelijke uren. Met rollende ogen raakt de (Jakoetische) sjamaan langzaam in een toestand van trance.