Verbale escalatie
Er gebeuren momenteel veel bizarre dingen in de VS. Een paar dagen geleden werden we plotseling geconfronteerd met de raadselachtige dood van Gene Hackman en zijn vrouw Betsy Arakawa in Santa Fe*1 en nu is er ineens veel ophef en gedoe in Washington, en trouwens ook hier in Europa, vanwege een in de soep gelopen transactie tussen Donald Trump en Oekraïne. De video laat zien wat er gisteren gebeurde in the Oval Office. Trump en Zelensky gaven een persconferentie over de zeldzame aardmetalen-deal die ze hadden gesloten en het was de bedoeling dat ze daar even later publiekelijk hun handtekening onder zouden gaan zetten. Het gesprek verliep min of meer rustig en kalm totdat vice-president J.D. Vance zich ermee begon te bemoeien. In no time escaleerde de hele zaak en niet lang daarna verliet Zelensky het Witte Huis zonder een deal op zak te hebben.
Al met al duurde de ruzie misschien tien minuten maar het zou best wel eens kunnen dat deze gebeurtenis grote gevolgen gaat hebben voor de wereldpolitiek, met name voor ons in Europa. Van Trump weten we inmiddels dat hij redeneert op het niveau van een zevenjarige en dat een besef van ethiek of moraal bij hem nooit tot ontwikkeling is gekomen. De enige god waarin hij gelooft is die van de macht, de hebzucht en de dollar. Als je iets geeft dan dien je er minstens het dubbele voor terug te krijgen, daar komt zijn filosofie zo ongeveer op neer. Onderhandelen staat voor hem gelijk aan intimideren. Om politieke deals te bewerkstelligen opereert hij als een maffiabaas die anderen voortdurend onder druk zet met 'offers they can't refuse'. Ook de oorlog tussen Rusland en Oekraïne dacht hij op die manier op te kunnen lossen, hij verwachtte er zelfs de Nobelprijs voor de Vrede voor te zullen krijgen...
Hillbilly legacy
Wat J.D. Vance betreft ligt het iets anders. Trump is waarschijnlijk een narcistische onnozelaar wiens visie bepaald wordt door nogal wat blinde vlekken, maar bij Vance hebben we te maken met een proleet en opportunist van het zuiverste water.*2 Een omhooggevallen hillbilly - zijn ouders en voorouders zijn afkomstig uit Appalachia, een overwegend 'blank' gebied in het oosten van de VS dat gekenmerkt wordt door armoede, alcoholisme en inteelt - die er, in al zijn kortzichtigheid, van uitgaat dat de 'christelijke' Amerikaanse cultuur superieur is aan die van Europa. En die dat de 'zwakke' en 'decadente' Europeanen graag wil laten weten ook, meestal op een uiterst arrogante en onbeschofte manier, zoals hij bijvoorbeeld twee weken geleden nog deed tijdens een veiligheidsconferentie in München.
Compensatiedrang, zo heet dat verschijnsel in de psychologie. Voor tal van mensen met een enorm minderwaardigheidscomplex vormt het de stuwende kracht achter hun ambities. Het laat ze als het ware uitstijgen boven zichzelf. Veel kunstenaars en wetenschappers ontlenen er hun roem aan. En ook veel populistische politici. Of bijvoorbeeld moordzuchtige dictators zoals Adolf Hitler en Vladimir Putin. En laat die laatste nou net iemand zijn waar zowel Trump als Vance, en ook hun grote vriend Elon Musk, grote bewondering voor koesteren...
Willen we eigenlijk nog wel bij dat soort lui horen, om die vraag gaat het vanaf nu vooral. De enige man van eer in the Oval Office was gisteren Volodymyr Zelensky. Hij liet zich zijn waardigheid en trots, en ook die van zijn dappere landgenoten, niet afpakken door de twee schoften waarmee hij daar zat, terwijl die hem duidelijk probeerden te vernederen. Of beter gezegd: te naaien. Met andere woorden: wordt het geen tijd om het Amerika van Donald Trump uit de NATO te zetten?
In de vraag ligt het antwoord in feite al besloten.
©Huub Drenth
*1 Zie over deze kwestie mijn post van 27 februari 2025.* 2 Tijdens de presidentsverkiezingen van 2016 was J.D. Vance een bekende criticus van de Republikeinse kandidaat Donald Trump. In een USA Today-column van februari 2016 schreef hij dat "Trumps feitelijke beleidsvoorstellen variëren van immoreel tot absurd." In de Atlantic noemde Vance Trump 'culturele heroïne'. In oktober 2016 noemde hij zichzelf een 'nooit-Trump-man'. In een privébericht op Facebook noemde hij Trump 'Amerika's Hitler'. In datzelfde jaar publiceerde hij eveneens zijn memoires, onder de titel Hillbilly Elegy. In 2022 werd hij, met onder andere de hulp van diezelfde Donald Trump, gekozen tot senator voor Ohio. "J.D. is kissing my ass, he wants my support so bad," zei Trump in september 2022 daarover snerend tijdens een rally in Ohio. Peter Thiel, in 1999 samen met Max Levchin en Elon Musk mede-oprichter van PayPal, steunde zijn campagne met een donatie van 15 miljoen dollar.
Tegenwoordig manifesteert J.D. Vance zich als een rechtse nationalist en populist. En als een 'minion', een slaafse volgeling, van Donald Trump, die hem inzet voor allerlei smerige klussen. Hij is onder meer tegen het homohuwelijk, een landelijk verbod op wapens en het recht op abortus, zelfs in gevallen van verkrachting of incest. Ook is hij tegen de geslachtsverandering van minderjarigen en heeft hij grote bezwaren tegen de Amerikaanse militaire hulp aan Oekraïne. Van het aan banden leggen van sociale media moet hij eveneens niks hebben. In de aanloop naar de onlangs gehouden Duitse verkiezingen riep hij, evenals Elon Musk, de Duitsers op om op de radicaal-rechtse AfD te stemmen. Het lijdt geen twijfel dat 'hillbilly' Vance hoopt de volgende president van de VS te zullen worden.