Een snelle opmars
Het regime van de Syrische dictator Bashar al-Assad is, na amper tien dagen strijd, ten val gebracht. De hoofdstad Damascus is bevrijd, verklaarden rebellen van Hayʼat Tahrir al-Sham (HTS) vanochtend vroeg. Over het lot van Assad - in het verleden altijd militair gesteund door zijn bondgenoot Vladimir Putin, wiens leger zowel over een marinehaven als een luchtmachtbasis in het noordwesten van Syrië beschikt - is weinig bekend, behalve dat hij de stad zou zijn ontvlucht. Sommige bronnen melden dat hij mogelijk is omgekomen bij een vliegtuigcrash.*1
De rebellen hebben in de hoofdstad Damascus gevangenen uit de gevreesde Sednaya gevangenis bevrijd, zo melden ze op Telegram. Op X zijn beelden te zien van gevangenen die uitgelaten door de straten van Damascus rennen, ook liepen mensen met zakken en dozen het pand van de centrale bank van Syrië uit.
Tientallen Syriërs zijn een kijkje komen nemen bij het geplunderde paleis van president Bashar al-Assad. Mannen, vrouwen en kinderen struinen vrijelijk rond in de luxueuze residentie. Een journalist van AFP zag dat kamers in het gebouw volledig zijn leeggehaald. Er staan alleen nog een paar meubels.
Ook Putin verliest
Bashar al-Assad is in Moskou. Rusland zal hem en zijn familie asiel verlenen, dat meldde later vandaag het Russische persbureau Tass, op basis van een bron in het Kremlin. Wat dit voor consequenties gaat hebben voor de Russische aanwezigheid in Syrië, met name voor de marinehaven in Tartus en de vliegbasis Khmeymim bij de stad Latakia, is nog onduidelijk. De Russische luchtmacht wordt verantwoordelijk gehouden voor het sinds 2015 bombarderen van stellingen van Syrische opstandelingen, het is dan ook niet verbazingwekkend dat de rebellen de Russen niet bepaald een warm hart toedragen.*2
De havenfaciliteit in Tartus is het enige reparatie- en bevoorradingscentrum van Rusland in het Middellandse Zeegebied en vormt, samen met de vliegbasis bij Latakia, voor Moskou een belangrijke springplank voor de overzeese operaties in Afrika. Het verlies ervan zou een gevoelige klap zijn voor het Kremlin omdat Rusland verder geen steunpunten in en rond de Middellandse Zee heeft. Sowieso betekent de ineenstorting van Assads regime een enorm gezichtsverlies voor Vladimir Putin, die immers niet meer in staat bleek om zijn Syrische bondgenoot in het zadel te houden, waardoor het bericht ongetwijfeld ook met veel gejuich ontvangen is in Oekraïne.
Huub Drenth
Bronnen: Sky News en BNR.
*1 Bashar al-Assad wist als dictator zijn vader (generaal) Hafiz al-Assad, aan de macht van 1971 tot 2000, qua wreedheid ver te overtreffen. Toen het Syrische volk in 2011, tijdens de 'Arabische Lente', tegen hem in opstand kwam reageerde hij op niets ontziende wijze. Hij bombardeerde steden en sloeg betogingen met extreem geweld neer. Hij deinsde er zelfs niet voor terug om chemische wapens tegen zijn eigen onderdanen te gebruiken. Vele duizenden Syriërs verdwenen in de gevangenis, waar ze werden gemarteld en gedood. Naar schatting zijn er tijdens zijn regime 600.000 inwoners omgekomen, minstens een derde daarvan waren onschuldige burgers. Ruim 6,5 miljoen mensen (van de in totaal 21 miljoen inwoners) ontvluchtten het land, het merendeel werd opgevangen in omringende landen, met name in Turkije. Ongeveer een miljoen van hen wist Europa te bereiken, Nederland biedt momenteel aan zo'n 150.000 Syrische vluchtelingen onderdak. In Syrië zelf is er sprake van 7,5 miljoen ontheemden.
*2 Zie ook mijn post van 27 februari 2022.