Over uithuwelijking in China
Dit is de beroemde beginscene van de film Het rode korenveld van de Chinese regisseur Zhang Yimou uit 1987.*1 Een jonge bruid gaat in een draagkoets op weg naar de man aan wie ze uitgehuwelijkt is en de dragers, die haar gezicht niet mogen zien, dagen haar uit om met ze te praten of een liedje voor ze te zingen, zogenaamd om hen wat afleiding te bezorgen tijdens hun zware tocht. Als ze niet reageert vertellen ze haar wat haar te wachten staat: ze wordt de echtgenote van een man van in de vijftig die lepra heeft en die daarom bereid was om een hoge bruidsschat voor haar te betalen. Zij mag niet reageren, en ook niet gaan huilen of gaan overgeven, want dat brengt ongeluk. Het is traditie om het nerveuze bruidje een beetje te plagen en te provoceren en daarom beginnen de mannen hevig met de draagkoets te zwaaien, terwijl ze een schunnig lied zingen:
de gasten zijn er nog, de tafel staat nog vol
maar de bruidegom valt nergens meer te bekennen
de bruid wacht in de bruidskamer
hij tilt haar sluier op
godsamme, wat een tegenvaller!
een scheve neus, een hazenlip, uitpuilende ogen
allemachtig, ze heeft ook nog een kippenstrot
en praten doet ze ook te veel
godsamme, wat een miskoop!
dat is schrikken van die vrouw!
vannacht slaap ik bij de varkens in de stal
ik smeer hem, ik kan er niet naar kijken
vannacht slaap ik bij de varkens
godsamme, wat een kat in de zak!
In het algemeen was het in China zo dat bruid en bruidegom elkaar niet kenden. En vaak gold dat ook voor de ouders. Het stel werd bij elkaar gebracht door tussenpersonen, die op verzoek van de 'huwelijksvaststellers', zijnde de ouders of de voogd, op zoek gingen naar een geschikte huwelijkskandidaat. Als ze iemand gevonden hadden kwam er een hele serie onderhandelingen op gang, onder andere over de hoogte van de bruidsschat en de datum van het huwelijk, dat trouwens pas kon plaatsvinden als ook een astroloog zijn zegen had gegeven.
De ouders zagen de aanstaande schoondochter of schoonzoon wel van tevoren maar dat gold niet voor de bruid en bruidegom zelf. De beslissing van de ouders kon dus behoorlijk tegenvallen, helemaal als bleek dat de bruid pokdalig was, of de bruidegom veel ouder of gehandicapt. Ook kwam het wel voor dat een gezond en knap persoon aan de andere partij werd 'getoond', terwijl de feitelijke huwelijkskandidaat op de dag van het huwelijk zelf ziekelijk of uitgesproken onaantrekkelijk bleek te zijn. Met name voor meisjes, die hun eigen familie immers voorgoed achter zich lieten, was de huwelijksdag vaak het begin van een langdurige traumatische ervaring. Dit omdat ze voortaan onder het gezag van hun schoonfamilie (schoonmoeder) vielen terwijl ze, in juridische zin, volstrekt rechteloos waren, en dat ook nog eens binnen een familieverband waarin ze meestal niemand kenden.
©Huub Drenth
*1 Zhang Yimou was May Khoen's favoriete Chinese filmregisseur. En Gong Li, die de hoofdrol speelt in deze film, haar favoriete Chinese actrice. De hele film, met Engelse ondertiteling, is te vinden op YouTube, zie: https://www.youtube.com/watch?v=-qbCHGGhvcw&t=555s