La nuit je mens
Je prends des trains à travers la plaine
La nuit je mens
Je m'en lave les mains
J'ai dans les bottes des montagnes de questions
Où subsiste encore ton écho
Où subsiste encore ton écho *1
Christianus Hendricus Franciscus Wessels (1904 - 1988)
De eerste Franse zinnen die ik ooit leerde ken ik nog steeds uit mijn hoofd: "Où est le fermier? Le fermier est dans le pré. Il est sous l'arbre. Il fume une pipe." Ik had er op dat moment geen enkel vermoeden van dat die pijprokende boer onder de boom wel eens een ver familielid van mij kon zijn. Laat staan dat ik op die leeftijd van het bestaan van die 'Franse bloedverwant' afwist.
Nog niet zo lang geleden ontdekte ik dat Chris Wessels, een volle neef van mijn vader, bijna een eeuw terug, vanuit Groningen naar Frankrijk was vertrokken en daar tot zijn dood had gewoond. Over zijn leven is tot op heden weinig bekend, bij mij althans, mede omdat de Franse digitale archieven zeer moeilijk toegankelijk blijken te zijn. Er bestaat een vage foto van hem waar hij op staat als boer (in de hooitijd) maar of dat ook zijn officiële beroep was ben ik niet te weten gekomen. In 1930 trouwde hij, in Annet-sur-Marne, met de 18-jarige Parisienne Lucienne Mougeot maar vervolgens kreeg hij in de jaren daarna vier kinderen bij een andere vrouw, Rachel Fontaine geheten (geboren in 1905 in Armentières). Met haar trouwde hij in 1942 in Parijs. Hij had toen overigens nog steeds niet de Franse nationaliteit want die verkreeg hij pas in 1954.
Van 1930 tot 1964 woonde hij achtereenvolgens in Annet-sur-Marne, Palaiseau en Vincennes - alle gelegen vlak bij Parijs - en na 1964, hij was toen inmiddels pensioengerechtigd, in Le Chay, een dorp in het arrondissement Saintes, niet ver van Bordeaux. In dat dorp werd hij tot burgemeester gekozen. Chris Wessels overleed in 1988, 84 jaar oud. Zijn vrouw Rachel overleed in 2006 in Médis, op de gezegende leeftijd van 101.
©Huub Drenth
Chris Wessels als boer.
*1 Het chanson La nuit je mens ('s Nachts lieg ik) wordt gezongen door Alain Bashung (1947-2009). Hij is ook een van de vijf tekstdichters van het lied. De intrigerende clip is in 1997 gemaakt door Jacques Audiaud, Bashungs latere vrouw Chloé Mons speelt er eveneens in mee. Alain Bashung is nog steeds een beroemdheid in Frankrijk maar tot gisteren, toen ik hem zag in een televisieprogramma, had ik eerlijk gezegd nog nooit van hem gehoord.