zondag 8 december 2019

May Khoen's voorouders ~ deel 3




Sih Khay Hie en Liem Kiem Hong Nio

In bovenstaande afbeelding valt de verwantschapslijn te zien van May Khoen naar Sih Khay Hie (1851 - 1936) en Liem Kiem Hong Nio (1864 - 1935), via haar vader Tan Swie Tong, haar grootmoeder Oei Mien Nio en haar overgrootmoeder Sih Ing Nio. Sih Khay Hie en Liem Kiem Hong Nio zijn dus haar betovergrootouders (waarvan ieder mens er zestien heeft). Gezien het geboortejaar van May Khoen's vader, 1926, en het sterfjaar van beide voorouders, respectievelijk 1936 en 1935, ligt het voor de hand dat ze elkaar ontmoet hebben, temeer omdat ze allen in Semarang woonden en er in Chinese families groot belang werd gehecht aan respect voor de oudere generaties. Helaas ontbreekt daarover tot op heden echter elke informatie, simpelweg omdat daar nooit mededelingen over zijn gedaan door May Khoen's vader.

Sih Khay Hie werd geboren in China (Changtai, Fujian) en is in 1878 per schip, via Singapore, naar Semarang gereisd. Daar trad hij in dienst bij Tan Theng Tjhiang, een neef met een warung/zaak in textiel, en trouwde omstreeks 1880/81 met Liem Kiem Hong Nio, een dochter uit een welvarende Semarangse peranakan-familie. Ze kregen vijf kinderen waarvan Sih Ing Nio, May Khoen's overgrootmoeder, de oudste was. Zij werd geboren in 1882, hetzelfde jaar als waarin Sih Khay Hie zelfstandig ondernemer werd in Gang Warung, de hoofdstraat van de Chinese wijk in Semarang. Ook hij handelde in textiel en was daarin, ondanks economisch soms moeilijke tijden, zeer succesvol.




Sih Khay Hie, een firma en een familie

Over Sih Khay Hie is veel bekend omdat zijn achterkleindochter (Dr.) Patricia Tjiook-Liem een boek over hem geschreven heeft (verkrijgbaar in het Nederlands en Engels). Patricia stamt af van Sih Tiauw Hin, een jongere broer van May Khoen's voormoeder Sih Ing Nio, en bovendien de zoon die de onderneming van z'n vader tot nog grotere bloei wist te brengen nadat hij op een gegeven moment de leiding overgenomen had. Ook hiervan doet Patricia uitgebreid verslag. Om het boek te kunnen schrijven is ze in de Semarangse (familie)archieven gedoken, heeft ze tal van familieleden geïnterviewd en is ze bovendien naar China gereisd om de geboortegrond van Sih Khay Hie te bezoeken. Zij heeft haar onderzoek, en ook de weergave ervan, op een zeer gedegen en integere manier uitgevoerd, hierin voortdurend bijgestaan door haar dochter Mei Lan Tjiook.*1

Patricia Tjiook-Liem is de eerste persoon die ik bij mijn naspeuringen tegengekomen ben die een enigszins 'inleefbaar' beeld weet te schetsen van de verhoudingen binnen een peranakan-Chinese handelsfamilie, zoals die bestonden in de laatste zeventig jaar van de koloniale tijd en de eerste decennia van de onafhankelijke Republik Indonesia. Haar boek is zeer de moeite van het lezen waard en ik beveel het dan ook aan eenieder aan die een dieper inzicht wil verwerven in de Javaanse (Semarangse) peranakan-cultuur gedurende die specifieke periode van de geschiedenis.

Hier volgt een beschrijving van de inhoud van het boek, zoals weergegeven op de website van wetenschappelijke uitgeverij Brill N.V.: *2 

Sih Khay Hie (1851-1936), the great-grandfather of Patricia Tjiook-Liem (1939), who earned a Ph.D with a study on the legal position of the Chinese in colonial Indies, emigrated from mainland China to Semarang in 1878. He embarked on a long and successful career as a trader, first in textiles, later as an intermediate trader. His son Sih Tiauw Hin (1886-1964) next contributed to the growth of the firm, until war and anti-Chinese policies of independent Indonesia caused its downfall and ultimately its liquidation in 1970. The extended family of progenitor Sih Khay Hie then dispersed to Singapore, the Netherlands, United States, and Canada. Tjiook-Liem has recorded the history of family and firm on the basis of family documents and interviews. She follows the ups and downs of the firm, embedded in the general history of Chinese entrepreneurship in the Indies. Next she relates the specific Sih ancestor worship, with temples, altars, and artefacts still kept and venerated in Semarang and China. Her own personal memories of her forebears supplement this well-illustrated book, interesting as a rare insider's case-study, with 169 footnotes. Its publication is also part of an effort to document the history of the Chinese in Indonesia, for which the Chinese Indonesian Heritage Center was founded, and in which KITLV is also involved.*3



Patricia Tjiook-Liem: Sih Khay Hie, een firma en een familie. Amsterdam 2015


©Huub Drenth


*1 Ga voor de uitleg van haar aanpak naar De familiegeschiedenis als erfgoed op Docplayer. Zie voor meer informatie over Patricia Tjiook-Liem, en het CHIC waarvan zij mede-oprichter is, mijn post van 26 januari 2023

*2 https://brill.com/view/journals/bki/171/4/article-p599_19.xml?lang=en

*3 KITLV: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde

 

Sih Ing Nio