Marlene Bakker - Doe waist beter

 

Du waist beter

 

t Is loat in de middeg
t Licht vaalt deur t roam
En schient n kruus boven mien bèr
En doe bist in n aander wereld
Doar roege winden waaien
Zunder richten in dien heufd
 

Doe denkst
Meschain is der wat mis mit mie?
Omdastoe twievelst aan dien laifde
En bliekboar zing ik dit laid veur die
Om te loaten waiten dat dat ook zo is
 

Mor doe waist beter as mie
Doe waist beter as elkenain
Doe waist beter as mie
 

Meschain is t aigenikkeg
Doe zegst;
Ale touzeggens dij ik verbroken heb
Zunder der bie noa te denken
Of meschain is t pure angst
Ik zeg; om mìnsen dichtbie genog te loaten
Om te zain dastoe niks te geven hest
 

Doe zegst dastoe wied vot raaizen most
Om aan aans wat te denken
Mor ik denk dat astoe blieven duurven zolst
Wied vot n ploats is in diezulf
 

Mor doe waist beter as mie
Doe waist beter as elkenain
Doe waist beter as mie
 

Hest aiglieks wel wat woagd?
Hestoe ooit wat gokt
Allinneg veur de laifde?
Wastoe zaaist is wastoe oogst
En nou waist, t is nait genog
 

Doe zegst dastoe wied vot raaizen most
Om aan aans wat te denken
Mor ik denk dat astoe blieven duurven zolst
Wied vot n ploats is in diezulf
 

Mor doe waist beter as mie
Doe waist beter as elkenain
Doe waist beter as mie

 

 

Marlene live

Het nummer Doe waist beter is een, vrijwel letterlijke, en hemeltergend mooie, Groningstalige cover van You know better van de Deense singer/songwriter Tina Dico; het staat op Marlene Bakkers debuutalbum Raif.*1 De presentatie van dit album vond op 17 mei 2018 plaats in het Grand Theatre te Groningen, een feestelijk gebeuren waar ook deze clip werd opgenomen.

Marlene Bakker werd in 1984 geboren in Niezijl en bracht haar jeugd door in Smeerling/De Smilke, een gehucht bestaande uit acht eeuwenoude Saksische boerderijen in Westerwolde, een streek in het oosten van de provincie Groningen. Omdat haar ouders ervoor kozen om hun kinderen in het Standaardnederlands op te voeden - iets wat tegenwoordig min of meer overal de gewoonte is, zelfs in Friesland en Limburg - voelde Marlene zich lange tijd niet echt een typische Groninger. Want in haar directe omgeving werd weliswaar voortdurend streektaal gesproken maar zelf deed ze dat nooit. Op 17-jarige leeftijd vertrok ze naar de Rockacademie in Tilburg om daar de opleiding tot singer-songwriter te gaan volgen. Tien jaar later keerde ze terug naar de provincie Groningen omdat ze, gekweld door heimwee, steeds sterker begon te beseffen dat in die contreien haar diepste roots lagen en dat ze daar, als het erop aankwam, 'thuis'hoorde. Uiteindelijk bleek ze dus veel 'Groningser' te zijn dan ze altijd had gedacht.

Toen ze, na enig experimenteren, besloot om voortaan zo veel mogelijk in het Gronings te gaan zingen - hiertoe onder andere geïnspireerd door haar grote voorbeeld Ede Staal - twijfelde ze enorm aan haar uitspraak, ze was immers niet in die taal opgevoed. Om zich, met name fonetisch, dus qua tongval, in het Gronings te bekwamen volgde ze daarom een aantal cursussen bij het Centrum Groninger Taal & Cultuur. Met uitmuntend resultaat want ik moet eerlijk bekennen dat haar variant van het Gronings verreweg de mooiste is die ik ooit heb gehoord.*2

©Huub Drenth

 

 

 

*1 Het Groningse woord 'raif' betekent gerief, in de ouderwetse betekenis van gereedschap of gerei. Tina Dico's You know better is te vinden op YouTube.

*2 Deel 6 uit de muzikale podcastserie 'De Nedersaksen' op Spotify is gewijd aan Marlene Bakker en gitarist/producer Bernard Gepken.

Sun Tzu - The Art of War

 

 

Honderd

De oorlog in Oekraïne is vandaag precies honderd dagen aan de gang. Ondanks het feit dat Rusland in de Donbas inmiddels langzaam terreinwinst boekt mogen we gerust stellen dat het verloop van de strijd voor de Russen een aaneenrijging van nederlagen en blamages is. Misschien had het genie Vladimir Poetin, voordat hij zijn 'speciale militaire missie' van start liet gaan, zich eerst in De kunst van het oorlogvoeren van de beroemde Chinese generaal en militair strateeg Sun Tzu (544 - 496 v.Chr.) moeten verdiepen; de kans is groot dat hij er dan van afgezien had want Sun Tzu voorspelde 2500 jaar geleden al zo'n beetje alle ellende waar het extreem slecht georganiseerde Russische leger vanaf 24 februari jl. tegen de veel slimmer en efficiënter opererende Oekraïners mee te maken zou gaan krijgen.

 

Soms leest het werk - dat zich toespitst op de vraag hoe men een veel sterkere tegenstander kan misleiden, uitputten en uiteindelijk zelfs verslaan - bijna als een gedicht. Neem bijvoorbeeld de volgende strofen uit hoofdstuk 6, dat de toepasselijke titel 'Zwakte en Sterkte' draagt:

Wie als eerste op het slagveld verschijnt en daar de vijand kalm opwacht is uitgerust; degene die later komt en zich naar het gevecht moet haasten arriveert uitgeput.
Daarom legt een slimme strijder zijn wil op aan de vijand maar zelf laat hij zijn acties nooit door de tegenstander bepalen.

Men kan de vijand laten naderen door hem in terreinwinst te doen geloven; door hem schade toe te brengen kan men hem juist huiverig maken om dichterbij te komen.
Men kan de vijand uitputten als hij zich op zijn gemak voelt; hem uithongeren als hij eerst genoeg voedsel heeft; hem dwingen zijn kamp te verplaatsen als zijn positie nogal gerieflijk is.

Verschijn plotseling op plekken waar de vijand zich moet haasten om zich te verdedigen; haast je naar plaatsen waar niemand je verwacht.
Een leger kan zonder problemen grote afstanden afleggen als het door gebieden marcheert waar de vijand afwezig is.
Een kundig generaal valt aan waar de tegenstander zich niet kan
verdedigen; zelf verdedigt hij zich door posities in te nemen
die niet aan te vallen zijn.

©Huub Drenth

Sun Tzu

Zie voor de volledige inhoud van De kunst van het oorlogvoeren:

http://geschiedenisklas.nl/wp-content/uploads/2018/03/the-art-of-war-nederlands.pdf

https://www.youtube.com/watch?v=jxcMRkqaQdw

 

Nynke Laverman - Sabearelân

 

 

Tear dy iepen
Nei it ljocht
Nei de sinne
Kear dyn lyfke om
En sjoch
Alles 
Alles

Tel alle rigers
Flean mei
Nei Sabearelân
De slangen en de tigers
Alles 
Alles komt goed

En alles wat ik sizze kin
Is dat leafde net stikken kin
En dat alles lyts leaf jonkje
Alles alles wat der is
En alles watsto bist
Fan leafde makke is 
En alles alles
Alles komt 

Folgje de flinters
Fal oer de râne
Yn in nij ferhaal
De spikers en de splinters
Alles 
Alles komt goed

En alles wat ik sizze kin
Is dat leafde net stikken kin
En dat alles lyts leaf jonkje
Alles alles wat der is
En alles watsto bist
Fan leafde makke is 
En alles alles
Alles komt goed

 

Nei it ljocht

Sinds Vladimir Poetin Oekraïne is binnengevallen - met als doel daar opnieuw de middeleeuwen uit te roepen - is het leven er niet bepaald plezieriger op geworden. Het mijne niet, althans. Afschuwelijkheid alom en naar het schijnt wordt het voorlopig alleen maar erger. En dat terwijl we net zo'n beetje de ellende van de coronapandemie achter de rug hadden. Gelukkig bestaan er allerlei uitingen van kunst waar veel troost uit te putten valt, zoals bijvoorbeeld dit tedere slaapliedje van Nynke Laverman waarin een moeder haar kindje probeert gerust te stellen.*1 Als je ernaar luistert gaat je hart vanzelf open, gelijk een bloem die gewekt wordt door de zon, en besef je ineens weer wat de essentie van het leven is. Daarna wordt alles lichter.


©Huub Drenth

*1 Nynke Laverman zingt in het Fries. Hier vindt men de (Engelse) vertaling van haar lied Sabearelân.

Kolonel b.d. Mikhail Khodarenok

 

Een heer van stand

In Rusland is liegen en bedriegen door politici en ambtenaren de gewoonste zaak van de wereld. Net zoals stelen uit de staatskas. Op alle niveaus vindt dat plaats - ook in het leger - en geen haan die ernaar kraait. Kortom: corruptie alom. Daarom vertrouwt niemand in dat land de eigen bestuurders en vertrekken verstandige lieden liever naar het buitenland. Volgens de Russische propaganda is Moskou in Oekraïne aan de winnende hand en lijden de Oekraïense 'nazi's' aan de lopende band zware verliezen. De meeste Russen geloven dat soort verhalen; dat het momenteel precies andersom gesteld is op het slagveld wordt door de media, op last van Vladimir Poetin en het gespuis rondom hem, systematisch verzwegen.

Maar gelukkig bestaan er in Rusland ook nog steeds mensen die zich door al die lariekoek niet laten intimideren. Die er dwars doorheen kijken, zogezegd. Gisteren hield kolonel b.d. Mikhail Khodarenok (68), voormalig commandant bij de luchtmacht en tegenwoordig een gezaghebbend militair analist, op de Russische staatstelevisie een nogal opvallend relaas. Hij bracht in het programma 60 Minutes, zonder veel omwegen, de pijnlijke waarheid te berde: namelijk dat Rusland er uitgesproken slecht voor staat in Oekraïne.

 

Olga Skabejeva

De openhartige uitspraken van Mikhail Mikhailovich Khodarenok sloegen bij de andere panelleden in als een bom; zelfs de altijd lichtelijk hysterische presentatrice Olga Skabejeva - ook wel de 'Iron Doll of Putin TV' genoemd - wist hem niet van zijn stuk te brengen met haar interrupties over de veel grotere professionaliteit en slagkracht van de Russen en de 'internationale' steun van India en China.*1 "De situatie voor ons zal eerlijk gezegd nog verder verslechteren," voorspelde de gepensioneerde kolonel op kalme toon, "de Oekraïense strijdkrachten kunnen een miljoen mensen onder de wapenen brengen, indien ze qua uitrusting in voldoende mate gesteund worden door het Westen, en al die mensen zijn bereid om zich dood te vechten voor hun land."

Khodarenok wilde ook graag nog wat kwijt over de mogelijke toetreding van Zweden en Finland tot de NATO. “We moeten realistisch blijven, zowel vanuit politiek als militair standpunt. Als we dat niet doen, zal de realiteit ons op een dag keihard inhalen. We moeten niet met raketten richting Finland beginnen te dreigen, dat is gewoonweg lachwekkend. Het grootste probleem is dat we op geopolitiek vlak geïsoleerd staan. Praktisch de hele wereld is tegen ons, ook al willen we dat zelf niet toegeven. We moeten die situatie oplossen.”*2

©Huub Drenth

Russische tank.

  

*1 Olga Skabejeva staat sinds 28 februari jl. op de lijst van Russische oligarchen tegen wie sancties zijn afgekondigd. Zij is getrouwd met Poetin-propagandist Evgeni Popov.

*2 Een dag later verscheen kolonel Mikhail Khodarenok opnieuw in hetzelfde tv-programma. Dit keer 'nuanceerde' hij zijn vorige uitspraken enigszins. Hij benadrukte dat hij niet bedoeld had dat Oekraïne de strijd zou kunnen winnen en ook prees hij de Russische legerleiding uitvoerig. Er viel duidelijk angst waar te nemen in zijn ogen, dus ongetwijfeld had hij in de tussentijd de geheime dienst op bezoek gehad. Zie: https://www.youtube.com/watch?v=yVHctkpNu24

Flaer Smin - Alone in the Dark

Als een uitgespuugde vlieg

Vandaag vindt de finale van het Eurovisie Songfestival plaats. Volgens de bookmakers gaat Oekraïne met grote overmacht winnen. Dit voornamelijk vanwege 'de speciale militaire operatie' die Rusland op 24 februari jl. in dat land lanceerde, dus niet per se omdat ze de beste song hebben. De eigenlijke winnaar is dus waarschijnlijk het land dat vanavond als nummer twee eindigt.*1 Rusland zelf is niet van de partij want Vladimir Poetin is sinds de invasie in Oekraïne door de rest van Europa collectief uitgespuugd. Als een vlieg die plotseling iemands mond is binnengevlogen.

Rusland heeft hele ladingen jonge soldaten, veelal onvoorbereid en slecht uitgerust, de oorlog ingestuurd en inmiddels zijn er, volgens Oekraïne althans, al zo'n 25.000 gesneuveld. Aan het begraven of repatriëren van lijken doen de Russen tot op heden vrijwel niet, dus zwerven de zielen van veel van die door Poetin misleide onnozelaars nu over de uitgestrekte Oekraïense vlaktes, niet in staat om de weg naar huis terug te vinden want waar ze precies (in) verzeild geraakt zijn weten ze meestal niet. De meesten van hen zijn afkomstig uit het arme Siberische deel van Rusland en behoren vaak tot etnische minderheden die, tot hun cultuur door de Sovjets zwaar werd verminkt, elk hun eigen specifieke vorm van sjamanisme kenden. Het begeleiden van verdwaalde en verwarde zielen naar de geestenwereld speelde in al die tradities een zeer belangrijke rol en de sjamanen die deze taak moesten verrichten brachten zichzelf gewoonlijk in trance door een tijd ritmisch op een grote platte trommel te slaan. Pas als ze op die manier een veranderde staat van bewustzijn bewerkstelligd hadden konden ze de 'andere wereld' binnengaan.

 

Jakoetische sjamaan. *2

Flaer Smin (Svetlana Kozlova) is een etnische Russin die in Kazachstan geboren is maar die tegenwoordig in Sint-Petersburg woont. Zij maakt muziek die in de categorie 'enigmatic, new age, chillout, ambient and future garage' valt. Haar compositie Alone in the dark deed me sterk aan het trommelen van sjamanen denken en daarom heb ik het stuk opgenomen in deze post. Misschien brengen de hypnotiserende klanken de zielen van al die dolende gesneuvelde Siberische soldaten - waarvan er velen ernstige oorlogsmisdaden hebben begaan, vaak nog afschuwelijker dan die in Irpin en Bucha - alsnog op het juiste spoor.

Met Flaer Smins eigen morele inborst is trouwens helemaal niks mis. Vladimir Poetins fascistoïde, revanchistische en paranoïde ideologie is duidelijk niet aan haar besteed. Op haar Facebookpagina schreef ze meteen al op 24 februari: "I'm speaking to all my listeners and subscribers... We are against this causeless useless war... The games of power should not affect the common people... It's regrettable and terrible. What is happening today defies logical explanation to anyone... No to war... Everyone needs peace..."

©Huub Drenth

 

Flaer Smin

https://soundcloud.com/flaer-smin

https://www.facebook.com/flaersmin2

Ook interessant: https://www.youtube.com/watch?v=4b-zje5IKIw

*1 Oekraïne won inderdaad. UK werd tweede, op de voet gevolg door Spanje. Nederland, met S10 (Stien den Hollander), eindigde als elfde.

*2 Het schilderij werd in 1926 vervaardigd door de Russische kunstenaar Ivan Popov, met toepassing van de grisailletechniek. Door de de vele grijstinten wordt de indruk gewekt dat de actie plaatsvindt in de nachtelijke uren. Met rollende ogen raakt de (Jakoetische) sjamaan langzaam in een toestand van trance.

 

Victory Day

 

Putin Hails Soldiers Fighting in Ukraine at Russia’s Victory Day Parade

Russian President Vladimir Putin lashed out at Western countries and hailed Russian soldiers fighting in Ukraine on Monday as he addressed an annual military parade in Moscow that marks the Soviet Union’s defeat of Nazi Germany.

“You are fighting for the motherland, for her future, and so that nobody forgets the lessons of World War II. So that there is no place in the world for executioners, killing squads and Nazis,” Putin told thousands of soldiers on Red Square in central Moscow.

Despite speculation that Putin could use the occasion to announce a mobilization of reservists for the war in Ukraine or proclaim a limited victory, there were no major political announcements. Nor did Putin’s speech contain any threats to use nuclear weapons.

In his televized speech, Putin repeated allegations that NATO and Western countries were planning to use Ukraine to attack Russia, claiming Russia had no choice but to invade Ukraine.

“Russia carried out a pre-emptive rebuff to aggression. It was a necessary, timely, and the only correct decision. It was the decision of a sovereign, strong and independent country,” Putin said of the attack on Ukraine.

Ukrainian President Volodymyr Zelensky said Monday that Ukraine would not allow Russia to appropriate victory in World War II.

"We are  proud of our ancestors who together with other nations in the anti-Hitler coalition defeated Nazism. And we will not allow anyone to annex this victory. We will not allow it to be appropriated," the Ukrainian leader said.

Source: The Moscow Times (in exile),  9 May 2022

Marlene Bakker - Waarkhanden

 

Waarkhanden, dij t laand plougen
En mie goud grootbrocht hebben

En ik denk weer aan die en hou of wie hier ooit woond hebben
Mien laiverd, kinst nait zain dat ik terugkommen bin?
Terug noar die...

 

Over herkomst

Marlene Bakker (1984) groeide op in Smeerling/De Smilke, een gehucht in de Groningse streek Westerwolde.*1 De clip is daar ter plekke opgenomen. Westerwolde ligt ten oosten van de Veenkoloniën, pal langs de Duitse grens. Het is een iets hoger gelegen gebied dat al minstens achtduizend jaar door mensen wordt bewoond. Een paar kilometer over de grens, in Emsland, ligt het plaatsje Heede waar, tot omstreeks 1750, vele generaties voorouders van mijn grootmoeder Tecla Wessels het land beploegden.*2

Westerwolds, het dialect waarin Marlene zingt, is nauw verwant aan het Emslands dat aan de andere kant van de grens gesproken wordt (het zijn beide varianten van het Westfaals, een van de dialectgroepen van het Nedersaksisch). Ik stel me dus voor dat mijn verre Heedese voorzaten ongeveer zo spraken en dat ook het landschap er min of meer identiek uitzag.

Waarkhanden gaat over terugkeren naar de plek waar je wortels liggen, na lange tijd te zijn weggeweest. Over het moeten gehoorzamen aan dat verlangen, of je nou wilt of niet. Heimwee en nerveuze spanning vermengen zich in intrigerende klanken. Dat het een Gronings dialect is hebben toevallige toehoorders in eerste instantie vaak absoluut niet in de gaten, eerder gaan ze ervan uit ze dat het iets Scandinavisch of Keltisch is. Op 4 maart jl. zong Marlene Bakker dit lied tijdens de oratie van Martijn Wieling, bijzonder hoogleraar Nedersaksische en Groningse taal en cultuur, in de aula van het Academiegebouw in Groningen.*3 Ze werd daarbij begeleid door gitarist Bernard Gepken.

©Huub Drenth

 

 

*1 https://marlenebakker.nl/nl 

*2 Zie mijn post van 29 juli 2021 die als titel Grunneger bloud heeft.

*3 Zie voor de oratie: https://www.youtube.com/watch?v=G2ikHM2C4z8

 

De dans der Tsjerkessen

 

 

Over geopolitiek en genocide

De geopolitieke verhoudingen in de wereld zijn aan het verschuiven. Dat is al een tijd zo maar de oorlog in Oekraïne onderstreept dat nog eens. Die maakt het voor Europeanen voelbaar, als het ware. Een ding wordt steeds duidelijker: als de oorlog eenmaal voorbij is zal het eens zo sterke Rusland als wereldmacht waarschijnlijk nauwelijks nog serieus genomen worden. Het valt zelfs niet uit te sluiten dat het op den duur nog slechts als een vazalstaat van economische grootmacht China zal worden beschouwd. Het door de Oekraïners tot zinken brengen van het Russische vlaggenschip Moskva, drie dagen geleden in de Zwarte Zee, vormt daar mogelijk een belangrijk symbolisch voorteken van.

De Russische politieke cultuur is per definitie xenofoob en autocratisch van aard, hetgeen vaak uitmondt in het voeren van agressieve veroveringsoorlogen en een bewind van wrede tirannie. Democratie is een onbekend fenomeen en zodoende maakt het ook geen deel uit van de volksaard. De enige vrijheid die Russische staatsburgers kennen is de vrijheid om zich te onderwerpen aan het repressieve systeem. Doen ze dat niet dan wordt hun leven gegarandeerd zeer problematisch. Het merendeel van de bevolking is dan ook chronisch apathisch als het om zoiets essentieels als het verdedigen van mensenrechten gaat. Het is zelfs maar zeer de vraag of ze enige notie hebben van die rechten.

Een ander kenmerk van de Russische cultuur is de toepassing van excessief geweld bij militaire operaties. Op een dode meer of minder wordt niet gekeken, en dat geldt niet alleen voor de tegenstander maar tevens voor de eigen soldaten die vaak als kanonnenvoer worden gebruikt. Ook genocide komt regelmatig voor in de Russische geschiedenis. In de negentiende eeuw voerden de tsaren een langdurige oorlog tegen de trotse islamitische bewoners van de noordelijke Kaukasus, waarvan de grootste etnische groep werd gevormd door de Tsjerkessen (ook wel Circassiërs genoemd). De vele oorlogsmisdaden die daar toen door de Russen gepleegd werden staan nog steeds diep in het collectieve geheugen van de hedendaagse Tsjerkessische nazaten gegrift, zowel van die in de Kaukasus als in de inmiddels wereldwijde diaspora.

Aangezien de Russen in die woeste bergen op de dapper weerstand biedende Tsjerkessen lange tijd maar weinig terreinwinst boekten gingen ze over tot een aanpak die, naast uitgebreide artilleriebeschietingen, bestond uit systematische plundering, brandstichting, verkrachting en massamoord. Vrouwen, kinderen en bejaarden werden dus eveneens in groten getale het slachtoffer van de bloedbaden die door het tsaristische leger - dat merendeels uit Kozakken bestond*1 - werden aangericht. Van de ongeveer anderhalf miljoen Tsjerkessen woonden er na de Russische eindzege in 1864 nog maar zo'n 70.000 in hun eigen land. De rest was verhongerd, gesneuveld, ontvoerd of afgeslacht. Ook vluchtte een deel van hen met schepen naar Ottomaans grondgebied, waardoor ze ondertussen al ruim 150 jaar in Turkije, de Levant en Egypte etnische minderheden vormen. Waarbij niet onvermeld mag blijven dat veel Tsjerkessen verdronken tijdens die gevaarlijke oversteek van de Zwarte Zee.*2

Wat we nu in Oekraïne zien gebeuren is dus niets anders dan de eeuwenoude Russische methode van volkenmoord, cultuurvernietiging en landjepik. Maar daar betaalt Rusland deze keer wel een behoorlijk hoge prijs voor, niet alleen in termen van soldatenlevens, economische sancties en militair materieel maar ook nog eens in de zin van gigantisch gezichtsverlies, want alles wordt tegenwoordig gefilmd en daarna meteen gedeeld op sociale media, waardoor de hele wereld getuige is van wat er zoal plaatsvindt aan gruwelijkeden (en enorme stupiditeiten). En dat hebben de Russen dus allemaal te danken aan tsaar Vladimir Poetin.


©Huub Drenth

 

Tsjerkessische demonstratie in Istanbul, 20 mei 2012.

 

*1 Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kozakken

*2 Zie: https://en.wikipedia.org/wiki/Circassian_genocide

Op de video is een, voor het podium, aangepaste versie van Uerk' k'afa (Dans van de edelen) te zien, in een uitvoering van het Tsjerkessische dansgezelschap Kabardinka (omstreeks 2015 opgenomen in Moskou). De dans mocht oorspronkelijk alleen uitgevoerd worden door zonen en dochters van de (islamitische) Tsjerkessische aristocratie. De beheerste, afstandelijke bewegingen en houdingen maakten deel uit van de gedragscodes van deze maatschappelijke klasse; uitingen als emoties tonen, elkaar aankijken of elkaar aanraken waren niet toegestaan. De dans wordt ook nu nog op Tsjerkessische feesten uitgevoerd, evenals door de Tsjerkessische jeugd op culturele evenementen.

 

Wat Poetin drijft

Volodimir Zelenski

Vanmorgen sprak Volodimir Zelenski de Tweede Kamer toe via een videobel-verbinding. Zelenski, die inmiddels de statuur van een groot staatsman heeft verworven, riep de Nederlandse regering op om meer wapens te leveren aan Oekraïne, met name meer Stingers en luchtafweersystemen. In zijn speech verwees de Oekraïense president naar enkele ingrijpende gebeurtenissen in het Nederlandse verleden, zoals het bombardement op Rotterdam in mei 1940 en het neerhalen van vlucht MH17, in juli 2014, door Oekraïense separatisten.

Zelenski verwees ook naar 1 april 1572 - morgen precies 450 jaar geleden - toen de Spanjaarden door de watergeuzen verdreven werden uit Den Briel, waarna de tot dan toe weinig succesvolle vrijheidsoorlog van de Nederlanden tegen de tirannie van de Spaanse koning een opzienbarende kentering begon te vertonen. Hij zei daarover: "De tolerantie en verscheidenheid in Europa die daardoor ontstaan is, wordt nu aangevallen." Waarmee hij waarschijnlijk bedoelde dat de Nederlandse volksopstand - resulterend in het uitroepen van de republiek - het uiteindelijk had gewonnen van de repressieve Spaanse autocratie en daarmee een belangrijke stempel had gedrukt op de ontwikkeling van democratische processen in Europa en later eveneens in die van de Nieuwe Wereld.*1

 

Pieter Waterdrinker

Op 20 februari 2018 was schrijver/journalist Pieter Waterdrinker te gast in een aflevering van het Studium Generale-programma van de Universiteit Utrecht. Waarschijnlijk is hij de beste Rusland-duider die er momenteel in Nederland rondloopt, vooral natuurlijk door het feit dat hij er zo lang gewoond en er veel over geschreven heeft. Al veertig jaar houdt hij zich bezig met het doorgronden van de Russische cultuur en geschiedenis.

Ook over Vladimir Poetin heeft hij een uitgesproken mening. Volgens de schrijver, die wordt geïnterviewd door filosoof Herman Philipse, hebben we in het Westen tot nu toe te weinig moeite genomen om de psyche van de Russische leider te doorgronden. En dat is vreemd, want het toekomstige lot van Rusland, en dus ook dat van Europa, hangt, volgens Waterdrinker, in sterke mate mede van Poetin af.

Ruim een maand na de Russische inval in Oekraïne kunnen we vaststellen dat hij het tijdens dat interview van vier jaar geleden op tal van punten bij het rechte eind heeft gehad. Zowel de ziel van Poetin als die van het Russische volk worden er iets toegankelijker door. Hetgeen vanzelfsprekend niet betekent dat we begrip dienen op te brengen voor de vele (oorlogs)misdaden die het Russische leger momenteel in Oekraïne begaat. Laat staan voor de volstrekt verwerpelijke invasie aldaar.


©Huub Drenth

 

 

*1 Zie: https://www.youtube.com/watch?v=3Rn_VzqqH1Q

 

Hatred is a hidden treasure

 

Why Vladimir Putin has already lost this war

Yuval Noah Harari, The Guardian, February 28, 2022

The Russians may yet conquer Ukraine. But Ukrainians have shown in the past few days that they will not let them hold it.

 

 
BBC News, March 2, 2022.

Less than a week into the war, it seems increasingly likely that Vladimir Putin is heading towards a historic defeat. He may win all the battles but still lose the war. Putin’s dream of rebuilding the Russian empire has always rested on the lie that Ukraine isn’t a real nation, that Ukrainians aren’t a real people, and that the inhabitants of Kyiv, Kharkiv and Lviv yearn for Moscow’s rule. That’s a complete lie – Ukraine is a nation with more than a thousand years of history, and Kyiv was already a major metropolis when Moscow was not even a village. But the Russian despot has told his lie so many times that he apparently believes it himself.

When planning his invasion of Ukraine, Putin could count on many known facts. He knew that militarily Russia dwarfs Ukraine. He knew that Nato would not send troops to help Ukraine. He knew that European dependence on Russian oil and gas would make countries like Germany hesitate about imposing stiff sanctions. Based on these known facts, his plan was to hit Ukraine hard and fast, decapitate its government, establish a puppet regime in Kyiv, and ride out the western sanctions.

 

The city of Zjitomir in northern Ukraine.

But there was one big unknown about this plan. As the Americans learned in Iraq and the Soviets learned in Afghanistan, it is much easier to conquer a country than to hold it. Putin knew he had the power to conquer Ukraine. But would the Ukrainian people just accept Moscow’s puppet regime? Putin gambled that they would. After all, as he repeatedly explained to anyone willing to listen, Ukraine isn’t a real nation, and the Ukrainians aren’t a real people. In 2014, people in Crimea hardly resisted the Russian invaders. Why should 2022 be any different?

With each passing day, it is becoming clearer that Putin’s gamble is failing. The Ukrainian people are resisting with all their heart, winning the admiration of the entire world – and winning the war. Many dark days lie ahead. The Russians may still conquer the whole of Ukraine. But to win the war, the Russians would have to hold Ukraine, and they can do that only if the Ukrainian people let them. This seems increasingly unlikely to happen.

 

Ukrainian freedom fighter.

Each Russian tank destroyed and each Russian soldier killed increases the Ukrainians’ courage to resist. And each Ukrainian killed deepens the Ukrainians’ hatred of the invaders. Hatred is the ugliest of emotions. But for oppressed nations, hatred is a hidden treasure. Buried deep in the heart, it can sustain resistance for generations. To reestablish the Russian empire, Putin needs a relatively bloodless victory that will lead to a relatively hateless occupation. By spilling more and more Ukrainian blood, Putin is making sure his dream will never be realised. It won’t be Mikhail Gorbachev’s name written on the death certificate of the Russian empire: it will be Putin’s. Gorbachev left Russians and Ukrainians feeling like siblings; Putin has turned them into enemies, and has ensured that the Ukrainian nation will henceforth define itself in opposition to Russia.

Nations are ultimately built on stories. Each passing day adds more stories that Ukrainians will tell not only in the dark days ahead, but in the decades and generations to come. The president who refused to flee the capital, telling the US that he needs ammunition, not a ride; the soldiers from Snake Island who told a Russian warship to “go fuck yourself”; the civilians who tried to stop Russian tanks by sitting in their path. This is the stuff nations are built from. In the long run, these stories count for more than tanks.

The Russian despot should know this as well as anyone. As a child, he grew up on a diet of stories about German atrocities and Russian bravery in the siege of Leningrad. He is now producing similar stories, but casting himself in the role of Hitler.

The stories of Ukrainian bravery give resolve not only to the Ukrainians, but to the whole world. They give courage to the governments of European nations, to the US administration, and even to the oppressed citizens of Russia. If Ukrainians dare to stop a tank with their bare hands, the German government can dare to supply them with some anti-tank missiles, the US government can dare to cut Russia off Swift, and Russian citizens can dare to demonstrate their opposition to this senseless war.

 

Desperate protesters in Kyiv.

We can all be inspired to dare to do something, whether it is make a donation, welcome refugees, or help with the struggle online. The war in Ukraine will shape the future of the entire world. If tyranny and aggression are allowed to win, we will all suffer the consequences. There is no point to remain just observers. It’s time to stand up and be counted.

Unfortunately, this war is likely to be long-lasting. Taking different forms, it may well continue for years. But the most important issue has already been decided. The last few days have proved to the entire world that Ukraine is a very real nation, that Ukrainians are a very real people, and that they definitely don’t want to live under a new Russian empire. The main question left open is how long it will take for this message to penetrate the Kremlin’s thick walls.

*

Yuval Noah Harari is a historian and author of Sapiens: A Brief History of Humankind

https://www.theguardian.com/commentisfree/2022/feb/28/vladimir-putin-war-russia-ukraine