May Khoen's voorouders ~ deel 18

 

Betty Oey Kiem Lian

Naar Holland

In mijn vorige post heb ik aandacht besteed aan het feit dat aan Patricia Tjiook-Liem op 3 juni a.s. een zeer eervolle onderscheiding uitgereikt zal worden. Ze ontvangt dit eerbetoon vanwege haar niet aflatende inspanningen om de geschiedenis en de cultuur van de Chinezen uit Indonesië voor toekomstige generaties vast te leggen en te bewaren. Als je je verleden niet kent, zul je nooit weten wie je bent, dat is de boodschap die ze hen, als het ware vanuit het heden, probeert mee te geven.

Ik ga mijzelf niet met Patricia Tjiook-Liem vergelijken - ik kan absoluut niet in haar schaduw staan - maar in zekere zin doe ik al een aantal jaren hetzelfde, maar dan natuurlijk wel op zeer kleine schaal. Voor May Khoen begon haar eigen geschiedenis zo omstreeks 1950, het jaar dat haar ouders in het huwelijk traden en naar 'Holland' kwamen. Van het leven dat ze op Java geleid hadden wist ze eigenlijk niets. Ook van de omstandigheden waarin haar ouders terechtkwamen toen ze eenmaal in Amsterdam gearriveerd waren was ze niet op de hoogte. De afgelopen weken heb ik met name naar dit laatste aspect van May Khoen's familieverleden onderzoek gedaan en stuitte daarbij soms op verrassende feiten. Op familiegeheimen zelfs. HD 

Betty Oey Kiem Lian

Hierboven is de persoonskaart van May Khoen's moeder Betty Oey te zien, zoals die bewaard wordt in het Amsterdams Stadsarchief. Haar Chinese naam is Kiem Lian en ze is geboren op 21 juni 1924 te Semarang. Over een maand is dat precies 100 jaar geleden. Behalve de namen van haar ouders staan ook de naam en de geboortedatum van haar echtgenoot Tan Swie Tong op de kaart vermeld. Op woensdag 4 januari 1950, een paar weken voor hun vertrek op 21 januari met de m.s. Dorsetshire*1 uit Tandjong Priok (de haven van Jakarta) naar Amsterdam, zijn ze in de St. Jozefkerk te Semarang met elkaar in het huwelijk getreden, uit dit document blijkt echter dat het burgerlijk huwelijk reeds op vrijdag 15 november 1946 heeft plaatsgevonden, dus ruim drie jaar eerder (en slechts 5 dagen na de 20^e verjaardag van haar echtgenoot).*2 Op de achterkant van de kaart staan ook nog de namen van haar drie in Amsterdam geboren dochters geregistreerd (de vierde werd in 1966 in Deventer geboren), maar dat deel heb ik niet weergegeven.

De Locomotief, 21 januari 1950.

De Dorsetshire is op 23 februari 1950 in Amsterdam gearriveerd maar pas op 21 maart heeft ze zich in die stad, vanzelfspekend samen met haar man, in het bevolkingsregister laten inschrijven, en wel op het adres Kerkstraat 383^A-II, een huurkamer op twee hoog.*3 Na op nog een paar andere plekken te hebben gewoond verhuist ze op 9 juli 1951 naar het adres Rustenburgerstraat 326^hs, dit is een woning op de begane grond. Op 15 augustus 1958 wordt ze uit het Amsterdamse bevolkingsregister uitgeschreven omdat ze niet lang daarna zal vertrekken naar Oranjestad op de Nederlandse Antillen.

 

Diverse adressen

Ik was benieuwd op welke adressen May Khoen's ouders gedurende die eerste periode in Amsterdam nog meer hadden gewoond en daarom heb ik ook daarnaar onderzoek verricht. Het bleek dat deze informatie ook in het Stadsarchief te vinden was, maar dan onder de noemer 'woningkaarten'. Vanaf 3 november 1950 staat het jonge stel niet langer ingeschreven op Kerkstraat 383^A-II, op de foto's hierboven is dat het pand links met de markies, maar bewonen ze een huurkamer op het adres Nieuwe Herengracht 215^-III, het pand met het vlakke zonnescherm. Daar wonen ze niet lang want vanaf 20 januari 1951 staan ze ingeschreven op het adres Pieter Cornelisz Hooftstraat 156^-II, dichtbij het Vondelpark. Dit is het huis uiterst rechts op de foto's. Een week later, op 27 januari 1951, betrekken ze op ditzelfde adres een huurkamer op de derde verdieping. Twee maanden later wordt op die locatie hun eerste kind geboren. Vanaf 29 mei 1951 staat ook Betty's moeder, Nel Ko Kiong Nio, op dit adres geregistreerd. Vijf weken later verhuizen ze vervolgens met z'n vieren naar de Rustenburgerstraat, waar ze intrekken bij het gezin van Tan Swan Bing en zijn vrouw Huguette Tai Ai-hoa. Een jaar later wordt daar May Khoen geboren.*4

©Huub Drenth

*1 De m.s. Dorsetshire was een Brits troepenschip dat na de oorlog geschikt gemaakt was voor toeristische doeleinden. In die hoedanigheid kon het 550 passagiers vervoeren. De voorzieningen aan boord waren vanwege deze aanpassingen zonder meer uitstekend te noemen, er was sprake van ruime hutten en gezellige salons. Ook de service was van uitmuntende kwaliteit. Het schip was gecharterd voor de repatriëring van (hoge) Nederlandse militairen en gouvernementsambtenaren, alsmede hun gezinnen, maar er er waren ook veel 'particulieren' aan boord, waaronder dus May Khoen's ouders.

*2 Voor dit vroege burgerlijk huwelijk, waarvan May Khoen en haar drie zussen niet op de hoogte waren, werden bij een notaris huwelijkse voorwaarden opgemaakt. Dit op verzoek van de bruid en haar familie. Betty Oey, op dat moment 22, was namelijk een rijke erfgename, terwijl haar twee jaar jongere echtgenoot, hij was amper 20 - in de regel was het juist omgekeerd wat de leeftijd betreft - die vooruitzichten niet had (het kapitaal van zijn vader was tijdens de Japanse bezetting, en ook in het jaar daarna, behoorlijk geslonken en bovendien waren er nog zeven andere broers en zussen, een paar jaar later zelfs acht). Wel is het zo dat haar familie de verplichting op zich nam om de kosten van zijn studie te betalen, waardoor hij in staat was om zich te laten inschrijven bij de Technische Hogeschool in Bandung. Tot hun vertrek naar Nederland, vlak na de inzegening van het kerkelijk huwelijk, bleef Betty derhalve gewoon bij haar familie in Semarang wonen, in de villa die haar grootvader Oey Tjien To begin jaren dertig had laten bouwen in de wijk Nieuw Tjandi.

 

Het huis in Nieuw Tjandi, links Betty's broer Louis.

Al met al wekt deze wonderlijke gang van zaken sterk de indruk dat de twee elkaar in november 1946 nauwelijks kenden en dat er in feite van een gearrangeerd huwelijk sprake was, dus van een soort zakelijke deal (uit betrouwbare bron vernam ik dat zeer waarschijnlijk Betty's moeder hiertoe het initiatief genomen had, teneinde haar dochter na de oorlog zo snel mogelijk van een hoogopgeleide huwelijkspartner te voorzien, HD). Tijdens de bezetting verbleven Chinese dochters zoveel mogelijk binnenshuis, om ze voor gedwongen prostitutie door de Japanners en andersoortig onheil te behoeden, al die tijd had ze dus min of meer opgesloten gezeten. Vrije omgang tussen de seksen bestond sowieso niet, bovendien was er in november '46 al ruim een jaar een bloedige vrijheidsoorlog op Java gaande, wat het dagelijkse leven ook niet bepaald gemakkelijker maakte (Semarang zelf is op dat moment veilig, maar de omgeving van de stad is voor een groot deel in handen van de nationalisten). Het lijdt geen twijfel dat Max Tan Swie Tong, Betty's wettige echtgenoot, van de voor hem zeer gunstige financiële implicaties van het huwelijkscontract op de hoogte was maar of dat, wat dit aspect betreft, ook voor Betty gold is niet bekend.

 

Ook in Nederland bleef deze ruimhartige vorm van 'studiefinanciering' van kracht, want het was in de nogal 'karige' jaren vijftig nou eenmaal volstrekt onmogelijk voor een student om in het onderhoud van een gezin van vijf personen te voorzien, laat staan om er daarnaast ook nog dure hobby's op na te houden. Betty's moeder Nel Oey-Ko, die bij hen ingetrokken was, nam die kosten grotendeels voor haar rekening; toen haar schoonzoon zijn studie eenmaal afgerond had was ze dan ook zo ongeveer blut. Een academische studie volgen in Nederland was sowieso zeer begrotelijk, zelfs voor gefortuneerde Chinezen uit Java, zoals onder meer valt te lezen in het boek The Kwee Family of Ciledug (pagina 257).

*3 Bij mijn naspeuringen ontdekte ik dat op dit adres, tot hun deportatie naar doorgangskamp Westerbork, de joodse Marie van Velzen-Tak (1890-1943) en haar dochter Grietje van Velzen (1926-1942) hadden gewoond. Marie en Grietje werden door de nazi's respectievelijk in Sobibor en Auschwitz vermoord.

Stolpersteine Kerkstraat 383-A.

*4 Meer informatie over Tan Swan Bing en Huguette Tai Ai-hoa valt te vinden in deel 17 van de serie over May Khoen's voorouders. Ook gedurende het laatste jaar dat het gezin Tan/Oey op het adres Rustenburgerstraat 326 woonde blijkt er overigens sprake te zijn geweest van inwoning. Vanaf 17 juli 1957 staan (James/Jimmy) Wie Tjhoy Tjoeng (1924), zijn vrouw Clara Elisabeth Thoeng (1931) en hun pasgeboren dochtertje Mi-Lan eveneens geregistreerd als bewoners van deze woning. Jimmy en Clara zijn op 5 juni 1956 in Amsterdam met elkaar in het huwelijk getreden. Van beroep is Jimmy onderwijzer. Ze zullen er tot juli 1968 met hun (vijf) kinderen blijven wonen.

Eind december 1956 was May Khoen's vader, door de subfaculteit farmacie van de UvA, officieel tot apotheker bevorderd, waarop hij in april 1957, via Curaçao, naar Aruba vertrok om daar in Oranjestad een apotheek te gaan runnen. De overkomst van de rest van het gezin naar Aruba liep echter zeer ernstige vertraging op, waardoor ze veel langer in Amsterdam moesten blijven dan oorspronkelijk de bedoeling was. Dit had mogelijk te maken met het feit dat ze nog steeds de Indonesische nationaliteit bezaten, terwijl juist in dat jaar de politieke spanningen tussen Nederland en Indonesië zeer hoog opliepen. Uiteindelijk zou dit, op 5 december 1957, resulteren in de nationalisatie van alle Nederlandse bedrijven in Indonesië, waarna er een ware uittocht van uit Nederland afkomstige expats op gang kwam, in totaal zo'n 50.000 personen. In augustus 1960 werden door Indonesië, vanwege de kwestie Nieuw-Guinea, ook de diplomatieke betrekkingen met Nederland verbroken, maar toen woonde het voltallige gezin Tan inmiddels al twee jaar op Aruba.

Waarschijnlijk waren de Tjoengs medio 1957 bij de Tannen ingetrokken om na hun ophanden zijnde vertrek de beschikking over de gehele woning te hebben, er was namelijk nog steeds sprake van grote woningnood in Nederland, maar door onvoorziene omstandigheden liep het dus totaal anders dan verwacht. Pas een jaar later zou het zover zijn, op dat moment hadden Jimmy en Clara inmiddels twee kinderen. Eind goed, al goed, zullen we maar zeggen.

Ga voor meer informatie over het verblijf van de familie Tan op het adres Rustenburgerstraat 326, alsmede over de economische situatie in Nederland gedurende de jaren vijftig, naar deel 17 van May Khoen's voorouders.

m.s. Dorsetshire

Dit was deel 18 van May Khoen's voorouders.

Zie voor deel 17: https://maykhoentan.blogspot.com/2024/01/may-khoens-voorouders-deel-17.html

Zie voor deel 19: https://maykhoentan.blogspot.com/2019/08/over-peranakan-huwelijken.html

 

Eervolle onderscheiding voor Patricia Tjiook-Liem

Drieledige identiteit

Vandaag las ik, in de nieuwsbrief van het CIHC, het bericht dat op 3 juni a.s. aan (mr. dr.) Patricia Tjiook-Liem de Cultuurfonds Onderscheiding zal worden uitgereikt.*1 Deze stond voorheen bekend als de Zilveren Anjer van het Prins Bernhard Cultuurfonds. De onderscheiding wordt sinds 1950 elk jaar toegekend aan drie tot vijf personen die zich, geheel belangeloos en op bijzondere wijze, hebben ingezet voor projecten op het vlak van cultuur of natuur.*2

In 2011 heeft Patricia de stichting Chinese Indonesian Heritage Center (CIHC) opgericht met het doel om het culturele erfgoed te beschermen van de, na de Tweede Wereldoorlog, naar Nederland gemigreerde Chinezen uit Indonesië, en eveneens om dat erfgoed voor geïnteresseerden toegankelijk te maken. De onderscheiding is haar toegekend vanwege de vele inspanningen die zij zich in de loop der jaren getroost heeft om de geschiedenis van deze relatief kleine groep aan de vergetelheid te ontrukken, zodat de kennis van hun oorsprong en cultuur ook doorgegeven kan worden aan toekomstige generaties. Dit is wat er daarover in de nieuwsbrief vermeld werd: 

De geschiedenis van de Chinezen uit Indonesië in Nederland was een verborgen en vergeten verhaal. De eerste generatie migranten sterft uit en daarmee dreigt hun kostbare en historische erfgoed – voorwerpen, kleding, recepten, foto’s, films, boeken en verhalen - verloren te gaan. Omdat de eerste generatie veel energie had gestoken in hun succesvolle integratie raakte dat verleden op de achtergrond. Nu kennis daarover verloren lijkt te gaan, realiseren jongere generaties zich dat zij afgesneden dreigen te worden van dat verleden, dat echter een belangrijk bestanddeel van hun identiteit blijft. Chinezen uit Indonesië in Nederland hebben een drievoudige identiteit in wisselende combinaties, vanuit het Chinese moederland, het Indonesische geboorteland en het Nederlandse studie- en geboorteland. Dat kan een verrijking zijn, maar soms ook een worsteling. Het is belangrijk dat er bronnen zijn waaruit kennis en achtergrond geput kan worden om de herkomst van identiteit van Chinezen uit Indonesië in Nederland te begrijpen.

In mijn blog heb ik verscheidene malen aandacht besteed aan de persoon, de werkzaamheden en de verdiensten van Patricia Tjiook-Liem; ook heb ik vaak van haar expertise gebruik gemaakt in voetnoten, met de zoekfunctie hieronder zijn die gemakkelijk op te sporen. Patricia is een achter-achternicht van May Khoen, hun gezamenlijke voorvader was Sih Khay Hie (1851-1936), groothandelaar in textiel te Semarang. Over hem schreef Patricia een boek dat in 2015 op de markt verscheen.*3

©Huub Drenth

 

*1 Klik hier voor een overzicht van de activiteiten van het CIHC.

*2 Alle bekroonde personen van de Cultuurfonds Onderscheiding 2024.

*3 Ga naar deze post voor meer informatie over Patricia's boek over Sih Khay Hie.
    Zie ook mijn post over haar boek Chinezen uit Indonesië.

De Cultuurfonds Onderscheiding is niet de eerste hoge onderscheiding die aan Patricia Tjiook-Liem wordt toegekend. Op 26 april 2023 werd zij in haar woonplaats Amstelveen tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau benoemd. Lees hier het transcript van het gesprek dat de burgemeester van Amstelveen bij die feestelijke gelegenheid met haar voerde.

Zie ook het persbericht van uitgeverij Walburg Pers.

China waits - by Diane Francis

 

  

Koningen en tsaren

Gisteren was het Koningsdag, dit vanwege het feit dat Willem-Alexander jarig was. Geef die man een paard en een zwaard, dacht ik toen ik hem als een paljas in Emmen rond zag lopen. Ik heb helemaal niks met het huidige koningshuis, realiseer ik me steeds meer. Sinds Juliana en Bernhard is de glans er wel een beetje af, eerlijk gezegd. En ook de sjeu, niet te vergeten. Ik ben inmiddels dan ook een voorstander van het opnieuw instellen van het stadhouderschap, waarbij wat mij betreft niet per se een lid van de familie Van Oranje-Nassau die functie hoeft te vervullen, zoals in het verleden altijd het geval was. Kleurrijke types zoals bijvoorbeeld Gerard Joling of Karin Bloemen zouden er, wat mij betreft, ook voor in aanmerking kunnen komen.

Ondertussen gaat de oorlog in Oekraïne gewoon door. Hoop op een snelle afloop koester ik niet meer. Wel heb ik me de afgelopen tijd regelmatig zitten afvragen wie er nou eigenlijk het meeste baat bij deze oorlog heeft, evenals bij de continuering ervan. Zo'n beetje iedereen heeft er op de een of andere manier voordeel van, behalve Rusland, kwam ik tot de conclusie. Het land dat er het meest van profiteert is waarschijnlijk China, en dat zowel op korte als op lange termijn. Ik was dan ook aangenaam verrast toen ik ontdekte dat ik niet de enige ben die er zo over denkt. Iemand als Diane Francis, een zeer gerenommeerde Canadese onderzoeksjournalist, is namelijk ook die mening toegedaan. In een interview met Kate Gerbeau op Times Radio (gisteren), en in een post op het platform Substack (8 april jl.), schetst ze een soort 'overall view' van de situatie, zowel in historische als in geopolitieke zin. De Russische Federatie bestaat waarschijnlijk niet zo heel lang meer, is haar stellige overtuiging. Met het rijk van tsaar Vladimir Putin is het dus binnenkort gedaan. En mogelijk gaat China dan in Siberië aan gebiedsuitbreiding doen. Hieronder volgt wat ze daarover schrijft.

 

***

 

China waits...

China remains on the sidelines of Russia’s war but is the conflict’s biggest beneficiary. It does not sell weapons, but imports cheap energy from Russia and exports refrigerators and consumer products in return. China has talked about peace, but it wants more war, said Czech Republic President Petr Pavel. “It is in China’s interest to prolong the status quo because it can push Russia to a number of concessions. It is also good for China that the West is probably becoming a little bit weaker by supporting Ukraine.” Thus Beijing bides its time as Russia hurtles toward the same fate as did the Soviet Union which dissolved in 1991 following an expensive war of attrition in Afghanistan. In Russia’s southwest corner, there are already some restive “republics”, comprised of Turkic majorities, with resources and burgeoning independence movements. But the biggest prize and question mark is on the other side of the Ural Mountains: Siberia (“sleeping land” in Turkic) which is as large and resource-rich as Canada. It borders Central Asia, Mongolia, and China and if, or when, Putin falters, China will pounce.

The first target will be Outer Manchuria (the pink area on the map), stolen from China by Russia in the mid-19^th century. It is an area the size of Nigeria and includes Vladivostok, the coastal area along the Sea of Japan, Sakhalin Island, and the Kuril Islands. These territories have a population of 4.5 million, untapped natural gas and iron ore along their coastlines, and significant amounts of oil and gas in Sakhalin. It is empty and underdeveloped. By contrast, Inner Manchuria (red area, still part of China) is a dynamic province with a population of 107 million that has been industrialized and become a trade hub. Beijing would gladly reclaim all of Manchuria if the war ends badly for Putin. And there is little doubt that a weak and crumbling Russia might be willing or forced to divest these lands for a price, or that the area may simply come up for grabs.

China has established other regions of “economic hegemony” along its border with Russia. Only 500,000 ethnic Chinese currently reside inside the Russian Federation, but several Chinese cities with millions of residents have sprouted along the border. They have built factories, farms, and businesses that provide goods and services that Russians are uninterested or incapable of producing. Manchuria is the most successful example and illustrates the stark difference between the two countries. Russia’s Blagoveshchensk is a sleepy border town with a population of 211,000 and across the river Amur is industrialized China’s Heihe with 1.673 million people.

Moscow and Beijing have waged border wars for centuries but in the 1980s a Sino-Russian coalition developed -- a marriage of convenience that coalesced in order to counteract American influence and to facilitate trade. Then the relationship between the two nations profoundly changed after the February 24, 2022 invasion of Ukraine. The unprovoked aggression not only upended international norms, but President Xi Jinping had no idea this was going to happen when he signed a “no limits partnership” with Putin just days before the incursion.

Since then, Xi has distanced himself from Putin. China has not condemned the invasion nor supplied weapons. But it has refused to impose sanctions on Moscow, and its energy purchases, along with India’s, finance Putin’s war and benefit the two economies. At the same, however, Beijing has cautiously pivoted toward the West following imposition of America’s protectionist Chips Act which restricts its access to vital semiconductor technology. Beijing also wrestles with friend shoring, low economic growth, and debt issues due to its own mismanagement. The result is that the two superpowers regularly meet to try and resolve differences concerning trade, tech, and Taiwan.

 

But the minute that Russia wobbles, China will jump at the chance to grab Manchuria as well as to gain control over Russia’s sparsely populated Far Eastern Federal District (the yellow area on the map), which includes a vast Arctic region and the entire Pacific Ocean coastline. Uniting Manchuria with this hinterland, would turn China into a major powerhouse.

But this is some time off because Russia’s war is far from finished. While the outcome is uncertain, there’s little question that the world slowly witnesses an end to the last European colonial empire. Currently, the Russian elite in Moscow and St. Petersburg live like royalty and terrorize citizenry and neighbors across 11 timezones. But this is not sustainable. Russia’s military cannot beat a smaller foe, and its GDP is smaller than China’s industrialized Province of Guangdong outside Hong Kong. Putin’s 2022 attempt to re-occupy the “colony” of Ukraine will prove to be suicidal. He destroys his economy and his nation’s future. Eventually, Europe’s last empire will atomize and end up in pieces.*1

Thus China waits.


Author: Diane Francis

***

 

Diane Marie Francis (1946) is a Canadian journalist, author and editor-at-large for the National Post newspaper since 1998. Francis was a reporter and columnist with the Toronto Star from 1981 to 1987, then a columnist and director with the Toronto Sun, Maclean's and the Financial Post in 1987 and its editor from 1991 to 1998, when it was taken over by the National Post and incorporated into it. She has been a columnist and editor-at-large at the National Post since then. She is also a regular contributor to the Atlantic Council, New York Post, the Huffington Post, and the Kyiv Post, as well as newspapers around the world. She is a broadcaster, speaker and author of ten books on Canadian socioeconomic subjects.

Diane Francis is a distinguished professor at the Ted Rogers School of Management at Toronto Metropolitan University (formerly Ryerson University) in Toronto. She was a visiting fellow at Harvard University's Shorenstein Center in autumn 2005 and has been a media fellow at the World Economic Forum. She holds an honorary Doctorate of Commerce from the Saint Mary's University (1997), and an Honorary Doctorate from Ryerson University (2013). Source: Wikipedia.

 *1 Zie ook mijn post van 31 augustus 2022.

Complainte pour Ste. Catherine

 

 

Moi j'me promène sous Ste-Catherine
J'profite de la chaleur du métro
Je n'me regarde pas dans les vitrines
Quand il fait trente en-dessous d'zéro

 

Y a longtemps qu'on fait d'la politique
Vingt ans de guerre contre les moustiques

 

Je ne me sens pas intrépide
Quand il fait fret j'fais pas du ski
J'ai pas d'motel aux Laurentides
Le samedi c'est l'soir du hockey

 

Y a longtemps qu'on fait d'la politique
Vingt ans de guerre contre les moustiques

 

Faut pas croire que j'suis une imbécile
Parce que j'chauffe pas une convertible
La gloire c'est pas mal inutile
Au prix du gaz c'est trop pénible

 

Y a longtemps qu'on fait d'la politique
Vingt ans de guerre contre les moustiques

 

On est tous frères pis ça s'adonne
Qu'on a toujours eu du bon temps
Parce qu'on reste sur la terre des hommes
Même les femmes et les enfants

 

Y a longtemps qu'on fait d'la politique
Vingt ans de guerre contre les moustiques

 

Croyez pas qu'on est pas chrétiens

Le dimanche on promène son chien

 

La la la la la la la...

 

 

 Kate and Anna

The two sisters Kate (1946) and Anna McGarrigle (1944) are/were a duo of Canadian singer-songwriters from Quebec, who performed until Kate's death on January 18, 2010 (Kate died of cancer, at the age of 63, just like May Khoen).

Complainte pour Ste. Catherine is a song written by Anna McGarrigle and Philippe Tatartcheff. It was originally used as a B-side to another single and released in April 1974. This single failed to be a success. Kate & Anna McGarrigle then reused it for their debut album, Kate & Anna McGarrigle, released in December 1975, where it became a smash hit.

 

The lyrics are politically jokey, sung in the persona of a poor girl hanging around Sainte-Catherine street in Montreal, where in winter she and her buddies take advantage of the rising heat from the metro tunnel outlets, and in summer they continue the endless battle against mosquitoes (moustiques). The Piaf-style plangent tune and heartrending harmonies undercut the devil-may-care tone of the lyrics, giving the song a tone of acerbic sweetness.


Source: Wikipedia

Rue Sainte Catharine, Montreal.

 

Nam Myoho Renge Kyo

 

 

 

In the first years after May Khoen's death I often listened to the two-hours chant of this video. I was caught in a situation of deep grief and it gave me great comfort. The constant repetition of the words 'Nam myōhō renge kyō' in particular caused that effect, I think.

In august 2007, nine years before Khoen died, I spent a week at a Buddhist retreat in the Dordogne, named Plum Village. There every day I was woken up by the sound of a huge bell and by the morning prayer of a monk. I slept in a tent not far from the open bell tower where this daily ritual was performed, so the video also took me back to those wonderful and precious moments (the whole setting can be seen in the picture below).*1 HD

Nichiren Buddhism

When Tina Turner died at her home in Küsnacht, Switzerland, on May 24, 2023, at the age of 83, media headlines praised both her dynamism as a performer and her many career achievements. What many did not know is that for the past 50 years Tina had practiced (Soka Gakkai International) Nichiren Buddhism.

Tina’s Buddhist practice developed initially against the backdrop of her first marriage and continued throughout her solo career.*2 It provided inspiration for some of the final projects of her career (as for example the producing of this video).

Tina Turner was introduced to Nichiren Buddhism in 1973. It is based on the teachings of Nichiren, a Buddhist monk who lived during the 13th century in Japan. Central to Nichiren’s thought was the conviction that the Lotus Sūtra, a Mahayana Buddhist text, was the highest of all the Buddha’s teachings. Nichiren taught that chanting the title of this scripture in the form of the mantralike phrase 'Nam myōhō renge kyō' was the way for all people to reveal their inherent potential for awakening and attain buddhahood.

 

The Lotus Sūtra

The chant translates to somewhere between 'I devote myself to the Mystic Law of the Lotus Sūtra', or the more traditional 'to the Wonderful Dharma of the Lotus Flower Teaching'. The Lotus Sūtra is said to contain the last teachings put forth by the original Buddha before he died, and the core message taken from it is that every person can attain enlightenment, without restriction, in this lifetime. 'Myoho Renge Kyo' is the title of the Lotus Sūtra itself, and adding 'Nam' creates a mantra that, when chanted aloud, is said to invoke the entirety of the teachings within the sūtra.

Nam is a Sanskrit word, derived from 'namas' which is taken to express devotion. It’s the same root of the more familiar 'namaste', or 'I bow to the divinity within you'.

Myoho – translates roughly to 'wonderful law', 'mystic law', or the karmic law of cause and effect, which is considered by Buddhists to be the ultimate law of the universe.

Renge – translates to 'lotus'. The lotus flower seeds and blooms at the same time, representing the simultaneity of cause and effect – once a person has made a cause, the effect has already taken place (but might not manifest until later). The lotus flower also blooms in swampy waters, representing the potential for any person to attain enlightenment in the 'swamp' of human suffering (they can be seen in the first picture).

Kyo – translates to 'sūtra', 'teaching', or 'the voice of the Buddha'.

Spoken together, these words connect the chanter with the karmic law of the universe.


Sources: Ralph H. Craig III and Happy Chanter.

Nichiren (1222-1282).

 

*1 Plum Village (Wikipedia).

*2 Tina Turner chanting Nam myōhō renge kyō herself.

 

Tsar Bomba

 

Al sinds eind jaren veertig van de vorige eeuw beschikt Rusland, dat toen nog deel uitmaakte van de Sovjet-Unie, over kernwapens. In totaal zijn dat er inmiddels 5977, die onderverdeeld kunnen worden in twee categorieën: strategische en tactische. Strategische kernwapens zijn voor het grootste deel op land gestationeerd, maar ze kunnen ook vanaf onderzeeërs en bommenwerpers worden gelanceerd. Wereldsteden kunnen er compleet door worden weggevaagd. Tactische kernwapens zijn bedoeld om op het slagveld te gebruiken en worden in de regel door straaljagers afgevuurd. De tactische zijn weliswaar veel kleiner dan de strategische, maar nog altijd erg dodelijk. Ze zijn vergelijkbaar met de atoombom die op Hiroshima viel en die in één klap 78.000 doden veroorzaakte. Een paar maanden later was dat cijfer al opgelopen tot 140.000.

Vladimir Putin dreigt voortdurend met de inzet van tactische kernwapens in Oekraïne als de overwinning niet op een andere manier behaald kan worden.*1 Ook waarschuwt hij regelmatig voor het uitbreken van de Derde Wereldoorlog als het Westen Oekraïne militair blijft steunen. Hoe megalomaan de Russen altijd al op het gebied van atoomwapens zijn geweest blijkt wel uit de door hen, begin jaren zestig, gefabriceerde waterstofbom met de codenaam AN602 die later bekend zou komen te staan als de 'Tsar Bomba'. HD

Nova Zembla

De Tsar Bomba werd in 1961 tot ontploffing gebracht, met de bedoeling om het Westen te laten zien waartoe de toenmalige Sovjet-Unie op nucleair gebied in staat was. De naam betekent Keizer der Bommen en dat zegt eigenlijk al genoeg want tot op heden is het de krachtigste, door mensen veroorzaakte, nucleaire explosie die ooit heeft plaatsgevonden. Lang was daarover maar weinig bekend bij het grote publiek, aangezien pas in 2020 door de Russen beelden van de kernproef werden vrijgegeven.

De proef vond op 30 oktober 1961 plaats boven Nova Zembla, een archipel die gelegen is in het oostelijk deel van de Barentszzee. De eilandengroep maakt ook deel uit van de Nederlandse geschiedenis vanwege de beroemde overwintering, in 1596, door zeevaarder Willem Barentsz en zijn bemanning op het Noordereiland.*2 Een omgebouwde Toepolev-bommenwerper dropte de 27 ton wegende waterstofbom op iets meer dan tien kilometer meter hoogte boven de gekozen locatie. De bom hing aan een enorme parachute die de val vertraagde. Dat was nodig om de bemanning van de Toepolev, en ook de militaire filmploeg in een tweede vliegtuig, voldoende tijd te geven om uit de kernproefzone weg te kunnen komen.

 

 

Tot in Finland

Toen de vliegtuigen zich op ongeveer 45 kilometer afstand van het neerdalende projectiel bevonden volgde de detonatie. Tsar Bomba zweefde toen inmiddels op iets minder dan vier kilometer meter hoogte. De explosie had een kracht van 50 megaton, tien keer meer dan de kracht van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki samen.*3

De paddestoelwolk bereikte een hoogte van bijna 65 kilometer en ging dwars door het arctische wolkendek heen. Tot in Finland was de gigantische paddestoel zichtbaar en ook veroorzaakte de drukgolf er op een aantal plaatsen glasschade. Van een stad als Parijs zou vrijwel niets overgebleven zijn. De hitte van de explosie was zo groot dat deze op een afstand van honderd kilometer derdegraads brandwonden had kunnen veroorzaken.

Het Sovjet-leger had ook op de grond camera’s geplaatst om de kernproef te filmen. In 2020 werden de filmbeelden eindelijk vrijgegeven en verwerkt in een documentaire over de Russische atoomindustrie die op dat moment 75 jaar bestond.


©Huub Drenth

 

*1 Zie ook mijn post van 6 juni 2024, getiteld Een atoombom op Rotterdam.

*2 Ik raakte op de hoogte van het bestaan van de Tsar Bomba door het lezen van het boek Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost. Hierin geeft schrijver Donald Niedekker, op zeer poëtische wijze, gestalte aan een fictief lid van de expeditie van Willem Barentsz (in 1596/97) welke tot doel had om de noordoostelijke doorvaart naar Oost-Azië te vinden. Deze Bartolomeo lag eeuwenlang begraven in de bevroren grond van Nova Zembla maar komt door de opwarming van het klimaat weer tot leven.

*3 Ga naar Wikipedia voor meer informatie over de Tsar Bomba.

Het uur van de waarheid

 

Met vuur en jodium

Nu de derde en laatste verkiezingsdag in Rusland ingaat, houdt het Kremlin de adem in: zal een deel van de bevolking thuis blijven, uit protest tegen Vladimir Putins bewind? Het opkomstpercentage is zeer belangrijk voor Putin, want zo kan hij laten zien dat de overgrote meerderheid van de bevolking hem steunt. Spannend zijn de verkiezingen niet, de uitslag staat immers al vast: hij gaat met hoge cijfers winnen en begint vervolgens aan zijn vijfde termijn als president.

Op verschillende plekken verlopen de verkiezingen wel enigszins onrustig. In een aantal stembureaus werd brand gesticht. Ook werd er jodium in stembussen gegoten. In Sint-Petersburg werd een 21-jarige vrouw gearresteerd omdat ze een molotovcocktail naar een stembureau had gegooid.

 

Yulia Navalnaya, vandaag om 12 uur in Berlijn.

Oproep vanuit het graf

Ook wacht het Kremlin met spanning af hoe groot de toeloop zal zijn bij de stembureaus vandaag om 12.00 uur. Oppositieleider Aleksej Navalny had namelijk, vlak voor zijn dood vorige maand, opgeroepen om op 17 maart massaal naar de stembureaus te komen, en wel precies op het middaguur.

Wat zijn weduwe Yulia Navalnaya betreft mogen de Russen alles met hun stembiljet doen, zolang ze maar niet op Putin stemmen. "Je kunt het ongeldig maken. Je kunt er ook met grote letters 'Navalny' op schrijven. Ook kun je op een van de drie andere kandidaten stemmen. Zelfs als je het absoluut niet zinvol acht om je stem uit te brengen, kun je je gewoon bij de rij aansluiten. Waarna je uiteindelijk vanzelfsprekend niet het stembureau hoeft binnen te gaan."

Navalny's dood lijkt in elk geval duidelijk te hebben aangetoond dat er een sterk anti-Kremlinsentiment bestaat onder een deel van de Russische bevolking, met name in de grote steden. Na zijn overlijden ontstonden er samenscholingen en ook kwamen er honderden mensen naar zijn begrafenis. Ook nu worden er bij zijn graf nog elke dag bloemen neergelegd.

Omdat Rusland maar liefst elf tijdzones kent, kan het op elf verschillende momenten druk worden bij de stembureaus. In de meest oostelijke regio Kamtsjatka brak het middaguur al om 01.00 uur Nederlandse tijd aan. In Moskou en Sint-Petersburg is dat om 10.00 uur.

Bronnen: o.a. RTL Nieuws

Stembureau in Moskou, vandaag omstreeks 12 uur.